Metaverse Nedir? Nasıl Kullanılır?
Teknoloji gün geçtikçe hayatımızda çok daha önemli bir yer kaplamaya başlıyor, değişiyor, gelişiyor. Teknoloji ve internet dünyasında her geçen gün yeni haberler ve gelişmeler de arka arkaya geliyor. Bunlardan en dikkat çeken gelişmelerden biri de ‘Metaverse!’ Son dönemlerde adını sıkça duyduğumuz kavramlardan biri Metaverse oldu. Evrenin ötesi olarak da nitelenen Metaverse, şimdiden birçok kişinin ilgisini çekmeyi başardı. Hızla yayılan ve merak edilen Metaverse ile ilgili merak ettiğiniz her şey şimdi burada!
Metaverse Nedir?
Metaverse kelime olarak, meta (öte) ve universe (evren) sözcüklerinin birleşiminden oluşuyor. Metaverse, tüm sanal dünyaları yani interneti ve artırılmış gerçekliği de kapsayan, geliştirilmiş fiziksel gerçeklik ile desteklenen ve fiziksel alanın sanal alana yansımasıyla oluşturulan kolektif bir sanal paylaşım alanı olarak adlandırılıyor. Yani kısaca anlatacak olursak gerçeğe en yakın şekilde tasarlanmış bir sanal alandır. Aynı zamanda da kurgusal bir şekilde çerçevelenmiş bir evren olarak da tanımlanabilir. Metaverse’i tanımlamak için, evrenin ötesi, internetin gelecekteki hali, artırılmış gerçeklik ile sanal gerçekliğin buluştuğu yer gibi terimler de sıkça kullanılıyor.
Metaverse terimi ilk kez bir bilim kurgu romanında karşımıza çıkıyor. 1992 tarihinde yazar Neal Stephenson’ın yazdığı ‘ Snow Crash’ adlı romanda ilk kez duyduğumuz Metaverse, bu romanda artırılmış gerçeklik teknolojisiyle donatılan kullanıcıların deneyimlediği bir sanal dünya olarak karşımıza çıkıyor.
Metaverse kişilere şehirlerin, ülkelerin, sokakların hatta dünyanın da ötesini vaad ediyor. Sadece vaad etmekle de kalmıyor, bu vaatleri gerçekleştiriyor da!
Metaverse, çoğu kişi tarafından anlaşılması zor gibi görünen bir terim olarak adlandırılıyor. Aslında hayal gücünüzle birleştiği zaman bazen size korkunç da gelse anlaması imkansız ya da zor değil! Metaverse’ü basite indirgeyecek olursak, içerisinde gündelik yaşamımızda da sıkça gördüğümüz caddeleri, sokakları, eğlence merkezleri, gezegenleri, ülkeleri barındıran bir yer olarak düşünebilirsiniz.
Metaverse, dünyada hatta evrende bulunan her şeyi sanal bir alana taşıyor fakat bu sanal alandaki gerçekliği de korumaya çalışıyor. Metaverse sayesinde artık internetin tam da içerisinde oluyorsunuz. Metaverse, internetin içerisinde yalnızca sanal olarak gezmenizi değil adeta beden bulup var olmanızı amaçlıyor.
Bunu örnekleyecek olursak; en sevdiğiniz mağazayı artık fiziki olarak arabanıza atlayıp yolları aşarak gitmenize gerek yok. Taktığınız bir gözlük ile bu mağazaya gidiyorsunuz ve dilediğiniz kıyafeti seçme imkanı buluyorsunuz. Koltuğunuzdan kalkmanıza gerek bile olmadan! Bu kulağa imkansız gibi gelse de Metaverse, birçok firma tarafından destekleniyor ve gerçeğe dönüştürülmek isteniyor. Metaverse, fiziksel alandaki sınırı kaldırmayı amaçlayan bir alan olarak karşımıza çıkıyor.
Metaverse size şu an bir bilgisayar oyunu gibi geliyor olabilir. Fakat Metaverse’ü bilgisayar oyunlarından ayıran çok önemli bir özelliği var. Metaverse ile oyun alemine resmen dahil oluyorsunuz. Yani Metaverse ile hem oyun hem film hem de fiziksel evrende aynı anda bulunabiliyorsunuz. Kulağa ne kadar ilgi çekici geliyor!
Bazılarına göre hepimiz çok uzun zamandır bir Metaverse evreninde yaşıyoruz. Çünkü sıkça kullandığımız Facebook, Instagram gibi sosyal mecralar bu Metaverse’ün ilk adımını oluşturuyor. Çünkü Instagram ve Facebook uygulamaları ile kendimize sanal bir gerçeklik alanı kurup onların içinde yaşıyoruz.
Metaverse Neden Önemli?
Metaverse, henüz akıllara durgunluk veren bir teknoloji ve imkansız görülse de yeni bir bilgi işlem platformu veya içerik platformu olarak trilyonlarca değer üretecek kadar gelecek vaad eden bir alan. Çoğu fiziksel alanı sanal bir alanda artırılmış gerçeklik algısıyla buluşturan bir alan olduğu için de harika bir iş platformu olarak da görülüyor. Böyle bir sistemin katılımcısı olmanın da birçok değeri beraberinde getireceği kesin! Metaverse, gelecekte internetin yerini alacağı için bugün internetin gösterdiği yükselişi göstermesi de sürpriz olmaz.
Metaverse aynı zamanda internette gördüklerimizin çok daha fazlasını bizlere sunma imkanını da verecek. Metaverse sayesinde ödeme işlemleri, yeni ürünler, kimlik doğrulama, reklamlar ve güvenliği sağlamak gibi birçok alanda yeni hizmetler ortaya çıkacak. Bu sebeple de iş hayatında birçok değişim ve dönüşüm yaşanacak.
Facebook, şimdiden metaverse için yatırım yapmaya başladı. Facebook’un kurucusu ve CEO’su Mark Zuckerberg, Metaverse için sanal alandaki alanları genişlettiğini ve bu teknolojinin geleceğe yön verdiğini söyleyerek bu alana destek verdiğini açıkladı.
Metaverse özellikle evden çıkmanın zor hale geldiği pandemi döneminde birçok hayran kitlesi oluşturdu. Hem iş hem eğlence hem de eğitimin bir arada olması fikri çoğu insana cazip geldi.
Metaverse ve NFT
Metaverse’ün ne olduğu, neleri amaçladığını ve önemini yukarıda anlattık. Şimdi Metaverse’ün sanal dünyaya ait diğer bağlantılarından bahsedeceğiz!
Metaverse ile fiziksel olarak bulunduğumuz evren adeta sanal bir yere taşınıyor. Bu bağlamda baktığımızda bu artırılmış gerçeklikle donatılmış sanal evrende dijital mülkiyet de önem kazanıyor ve hızlı bir şekilde dijital dünyanın dinamiklerine bağlı olarak değişiyor. Dijital mülkiyet, Metaverse evreninde ve ekonomisinde önemli bir yer arz ediyor. Bu noktada da karşımıza blok zincir teknolojisi kriptopara, NFT teknolojileri karşımıza çıkıyor.
NFT’ler, bir diğer deyişle Değiştirilemez Tokenlar (Non-Fungible Token) dijital ortamda var olan, eşsiz, bölünemeyen, blok zincir üzerine kayıtlı sahiplik belgeleridir. Yani fiziksel dünyada var olan herhangi bir şeyin dijital dünyaya yansıması olarak da adlandırılabilir. Adeta dijital bir sertifikadır. Sınırsız sayıda varlığın sahipliğine bir güvence olarak da kullanılabilir. NFT’ler ile ilgili detaylı bilgiyi bu yazımızda bulabilirsiniz!
Metaverse yapıları, NFT’ler ile birlikte sanal dünya ve gerçek dünya arasında köprü görevi görebilir. Gerçek dünya varlığı olan herhangi bir şey NFT formundaki bir Metaverse’de kullanıcılar tarafından alınabilir ya da satılabilir.
Metaverse ile birlikte dijital sahiplik yani NFT’ler fiziksel sahipliğin önüne geçebilir.
Metaverse yapılarının bir başka destekleyicisi ise DAO’lardır. DAO ( Decentralized Autonomous Organization) olarak adlandırılan merkeziyetsiz otonom organizasyonlar, merkeziyetsiz yapılar için kullanılan bir kavramdır. Blok Zincir tabanlı, akıllı sözleşmeler aracılığıyla yönetilen ve hiyerarşik olmayan bu organizasyon Metaverse için önemlidir. Çünkü Metaverse yapılarında işlevsel bir araç olarak karar verme süreçlerinde yardımcı olur. Metaverse evreni DAO’lar aracılığıyla demokratik bir şekilde karar verilerek yönetilebilir.
NFT Tabanlı Metaverse Platformları
Decentraland
Decentraland platformu, DAO aracılığıya yönetilen, tamamen kullanıcılara ve topluma ait bir sanal gerçeklik evreni, Metaverse’dir. Bu Metaverse’de araziler, giyilebilir ürünler, pazar yeri gibi varlıklar alınıp satılabilir. Bunun yanı sıra bu alanları istediği gibi geliştirebilir. Bu Metaverse’in yerel tokeni ise Mana’dır.
Somnium Space
Somnium Space de blok zincir tabanlı bir Metaverse’dir. Bu sanal gerçeklik evreninde de platform tamamen kullanıcılara aittir. Kullanıcılar istedikleri yeri istedikleri şekilde alabilir ve kullanabilir. Bu Metaverse’ün yerel tokeni de Cube’dir. Kullanıcılar Somnium Space evreninde gerçek dünyadaki birçok şeyi bulabilirler. Örneğin arkadaşları ile dağa çıkıp yemek yiyebilirler!
The Sandbox
Sandbox da tıpkı diğer örnekler gibi topluluk temelli bir sanal gerçeklik evrenidir. Kullanıcılar bu platformdan arazi satın alabilir. Kullanıcılar bu Metaverse’de kendi NFT varlıklarını oluşturup pazarlayabilir. Bu platformun yerel tokeni ise SAND’dır.
En iyi Metaverse Projeleri
Metaverse, giderek gelişen dünyada artık değer gören bir kavram olarak karşımızda! Birçok yatırımcı Metaverse’e şimdiden yatırım yapmaya başladı. Facebook, Google, Microsoft gibi şirketler Metaverse’de gelecek görüyor ve şimdiden yaptırımlarını yapmaya başlıyor.
Özellikle Facebook, geçtiğimiz aylarda metaverse teknolojisinin gelişmesine destek olacaklara 50 Milyon Dolar fon ayırdığını duyurdu. Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik teknolojilerine daha öncede milyon dolarlar karşılığında yatırım yapan sosyal medya devi, Metaverse ile teknolojiyi daha da ileri bir boyuta taşımak istediğini gözler önüne seriyor.
Facebook, bu program ile şimdiden dünyada ses getirmeye başladı.
Bir işbirliği olan bu program ile Metaverse teknolojisinin gelişmesi hedefleniyor. Facebook bu program dahilinde şu an Tech, Africa No Filter, Electric South ve Organization of American States ile çalışıyor. Bunlara ek olarak dünyanın farklı yerlerinden girişimcilerle de görüşmelere devam ediyor.
Planet Sandbox
Gaming Metaverse örneği olarak karşımıza çıkan Planet Sandbox, kullanıcılarına Metaverse içerisinde harika bir dünya sunan bir oyun! Yakın zamanda piyasaya sürülen bu 3D oyun ile bir metaverse evreninde hem savaşıyor hem de dijital para kazanabiliyorsunuz. Kripto destekli bu sanal oyunda kendi arazinizi kripto desteği ile alabiliyorsunuz. Kendi ekosisteminizi de yaratma olanağı sizlere sunuluyor! Manzarayı, hava durumunu kendiniz belirleyebiliyorsunuz. Bunun yanı sıra istediğiniz modları da kullanabilirsiniz. Savaşçı, zombi, yarış gibi modları bulunan bu oyuna istediğiniz arkadaşınızı davet etmeniz de mümkün!
Pocket Arena
POC isimli Pocket Arena Coin ile desteklenen bu sanal oyunda da strateji odaklı bir Metaverse dünyası sizi bekliyor. NFT oyunlarını destekleyen, bu oyunlar karşılığında kişilerin gerçek hediyeler kazanmasını sağlayan bu oyunda NFT ile yakından ilgilenenleri bir hayli heyecanlandırdı!
Good Games Guild
Good Games Guild, yalnızca bir oyun değil. Aynı zamanda en büyük sanal dünya ekonomisini yaratmayı amaçlayan bir sanal evrendir. Bu özel olan sanal dünyada kullanıcılar söz hakkına sahiptir ve projenin nasıl işleyeceğine kendisi karar verebilir. Henüz oluşum aşamasında olan Good Games Guild, kullanıcılarına NFT alım satımı ile metaverse evreninde gelir elde etme olanağı da sunacak!
The Killbox
The Killbox da oyuncuların sanal bir evrende savaştığı, oyun içi NFT silahları ile donanmış, birinci şahıs nişancı oyunu olarak karşımıza çıkıyor. The Killbox ile oyuncular 3D alanda 360 derecelik bir açıyla kendilerini savaş arenasında hissettirecek bir metaverse evrenine sahip! Oyun, kısa bir süre içerisinde yerel tokenlerini piyasaya sunmayı hedefliyor!
Rokosoft
Rokosoft da tıpkı Good Games Guild gibi teknolojik bir altyapı ile özelleştirilmiş bir oyun alanı sunmayı hedefliyor. Gerçek bir ekosistem inşa edilebiliyor. Fantastik bir krallıkta geçen bu oyunda da ticari bir pazar yeri bulmak mümkün hale getirilmiş. Oyun ekonomilerine entegre olan teknolojiler ile çalışılmış
Bemil
Metaverse evreni denince akla gelen ilk şeylerden biri son zamanlarda popülaritesini arttıran Bemil oluyor! Oyun, galaksi temasında var edilmiş ve bu temada oyuncular klanlar oluşturup savaşabiliyor. Bu oyun oyna-kazan formatıyla geliştirilmiş. Girişimci Han Nguyen tarafından tasarlanan Bemil, uzun süreli deneyimler yaşatmayı ve yatırımcılar arasındaki teşviki artırmayı hedefleyen bir sistem geliştirdi. Bemil, her geçen gün popülaritesini artırmaya devam ediyor!
Faraland
Binance Akıllı Zinciri (BSC) üzerine inşa edilmiş olan Faraland, Metaverse tabanlı bir oyundur. Bu oyunda da kahramanlar ve kahramanları donatmak için gerekli olan materyaller Binance’in yerel BNB tokeni aracılığıyla satışa sunuluyor. Metaverse deposunda da NFT’lerin ticaretini yapabilmek için bir alt yapı oluşturulmuş.
Metaverse, bize sonsuz bir evren deneyimini oluşturmak için her geçen gün daha da fazla gelişmiş bir şekilde karşımıza çıkıyor. Oyna-Kazan modeli oyunlar, NFT’ler sayesinde de ekonomik fırsat ağını geliştiriyor. Bütün bu gelişmeler bize metaverse evreninin çok uzun bir süre daha hayatımızda yer alacağını da gösteriyor. Fakat Metaverse’ün hayatımızda merkezi bir alana sahip olup olamayacağı henüz net değil. Bunu hep birlikte zamanla göreceğiz!
Bilgilendirici metaverse ile ilgili tüm soru işaretlerini atmış olduk.