Web sitelerini dinamik hale getiren JavaScript, betik dil özelliği taşıyor. Yazılım sektöründe 20 seneyi aşkın kullanılan JavaScript ile birçok işlev yapılabilir. Tarayıcının kontrol altına alınması, tarayıcıyla kullanıcının etkileşimi, web sayfalarındaki içeriklerin değiştirilmesi ve sunuyla iletişim sağlanmasında bu programlama dili rol oynuyor. Node. Js vb. platformlar neticesinde JavaScript sunucu tarafından çok kullanılmaya başlanmıştır. JavaScript’in popülerleşmesinde özellikle bazı platformlar çok rol oynuyor. Prototip tabandan oluşan JavaScript için 1. Sınıf fonksiyonlardan ve dinamik türlerden oluşmasıyla da dikkat çeken betik dil diyebiliriz. Aynı zamanda JavaScript hem fonksiyonel ve nesne yönelimli hem de yepyeni etkileşimden oluşan programlama prensiplerine dayanıyor. JavaScript, C programlama diliyle yazılmıştır. Aynı zamanda JavaScript’in tasarımıyla semantiği; programlama dillerinden Scheme ve Self’e çok benziyor.
JavaScript’in Geçmişi ve Bugünü
JavaScript tarihi çok eskilere dayanan bir programlama dili olarak karşımıza çıkıyor. Günümüzde de önemini kaybetmeyen betik dil olduğunu söyleyebiliriz. Netscape adlı bilgisayar hizmetleri sunulan bir şirkette görevli olan Brandan Eich tarafından belirtmiş olduğumuz programlama dili geliştirilmiştir. Brandan Eich, JavaScript’i 1995 senesinin eylül ayında 10 günde oluşturmuştur. Geliştirildiğinde ilk Mocha adıyla anılan bu programla dili daha sonra Mona diye tabir edilmeye başladı. Günümüzdeki JavaScript ismini almadan önceyse LiveScript olarak adlandırılmıştır. Programlama dilinin ilk sürümleri, Netscape’nin kurallarıyla sınırlandırıldı. Fakat zamanla geliştirici topluluğunun destekleriyle büyüdü ve günümüzdeki haline kavuştu.
JavaScript, ECMAScript ismini resmi şekilde 1996 yılında aldı. 1998 yılında ECMAScript 2; 1999’daysa ECMAScript 3 ismine JavaScript kavuşmuştur. 1999’da ki ECMAScript, günümüzdeki JavaScript’e uyarlanmıştır. Yeni sürümün eskiden tek farkı; tarayıcılarla çalışması dışında masaüstü bilgisayar ve mobil cihazlarla çalışıyor olması diyebiliriz. Günümüzdeki JavaScript tüm cihazlarla çalışır hale getirildi. Sürekli büyüme kaydeden JavaScript, 2016’dan itibaren %92 web sitesinde kullanılmaya başlamıştır. 20 senelik zaman zarfında ilkel dil durumundan dünyanın lider dili oldu.
JavaScript’in Avantajları Nelerdir?
JavaScript’i diğer programlama dilleriyle karşılaştırdığımızda karşımıza şu avantajlar çıkıyor:
- Hem hafif hem de hızlıdır.
- Compiler yani derleyici kullanmamıza hiç gerek yoktur. HTML aracılığıyla web tarayıcılar yorumlanabilir.
- Hataların bulunup, çözülmesi çok basittir.
- Web sitelerinin interaktif olmasında ve ziyaretçi çekmede gayet başarılıdır.
- Birden çok tarayıcıda ve platformda çalışabiliyor.
- Öğrenilmesi açısından çok basittir.
- Web sayfaları öğeleri başta olmak üzere özel durumlarla da uyumlu olabiliyor.
- İnput değerlendirilmesi yapılarak, manuel veri kontrollerini de bu programlama diliyle azaltmak mümkündür.
JavaScript’in Dezavantajları Nelerdir?
Tüm yazılım türlerinde mutlaka birtakım zayıf yanlar vardır. O nedenle JavaScript’in de bazı dezavantajlarının olduğunu söyleyebiliriz. JavaScript dezavantajları şöyle izah edilebilir:
- Güvenlik açıklarına karşı zayıf durumda olabiliyor.
- JS kodlarının çok büyük olduğunu söyleyebiliriz.
- Zararlı kodlar kullanıcı bilgisayarlarında ilk çalıştırılıp sonrasında çalışır hale getirilebilir.
- Her daim çeşitli cihazlarda ve tarayıcılarda destek göremeyebilir.
- Cihazların her birinde farklı farklı çalıştırılabilir. Bu durumda tutarsızlığa yol açar.
Bir Web Sayfasına JavaScript Nasıl Eklenir?
Web sayfalarına JavaScript kodları eklemeyi düşünüyorsanız bunun için 2 yöntemi mutlaka kullanmalısınız. Bu iki yöntem; harici ve dahili olarak biliniyor. Dahili şekilde JavaScript ekleyebilmek için; </script> ve <script> etiketlerini kullanabilirsiniz. </script> etiketi JavaScript kodların bitişini, <script> etiketiyse başlangıcını belirtiyor.
JavaScript’i web sayfasına ekleyebilmek için kodların .js uzantılı dosyada kaydedilmesi gerekiyor. Bunlarda kodların diğer dosyalara yazdırılması için uzantısının mutlaka .js seçilmesi gerekiyor. Arkasından da dosya ismi kesin olarak web sayfası kodunda belirtilmelidir. Örneğin; kaydedilen dosya adını netscape.js koyunuz. Bunların kodunu şu şekilde yazabilirsiniz: <script type=”text/javascript” ve src=” netscape.js”></script>
Son olarak web sayfasına JavaScript nasıl eklenir sorusunu şöyle özetleyebiliriz: Yazılımcıların en fazla kullandığı yöntemse, JavaScript kodlarının eklenmesi olduğunu söyleyebiliriz.
Harici anlamda ekleme yapıldığında karmaşıklığın kesinlikle söz konusu olmayacağını belirtebiliriz. Böylelikle kodları da kolayca değiştirme şansına sahip olabilirsiniz. Aynı zamanda veri tabanında bilgi çekebilmek içinde güncellenen sayfaların çok hızlı açılması gerekiyor.
JavaScript Nasıl Öğrenilir?
JavaScript; yazılım sektörüne adım atmayı ya da yazılımla ilgili bilgiler edinmek isteyenler tarafından çok kullanılıyor. JavaScript yazılım sektöründe popüler olan dillerin başında geliyor. Yazılımcılar özellikle programlama dillerinin zor olduğunu çok iyi bilirler. O nedenle; JavaScript öğreniminin başında mutlaka yazılım dilinin kullanımına önem verilmesi gerekiyor. Web sektöründe kendinizi geliştirmeyi düşünüyorsanız; CSS, JavaScript ve HTML’i eksiksiz öğrenmenizi tavsiye ediyoruz.
JavaScript öğreniminde kümülatif ilerlemeye önem vererek kendinizin gelişimine önemli adımlar atabilirsiniz. JavaScript öğrenimini kolaylaştıran en büyük etken; İngilizcenin çok iyi bilinmesi diyebiliriz. Aynı zamanda C, HTML ve CSS dillerinin de bilinmesi size büyük avantaj sağlayacak. Özellikle HTML ile CSS hususunda eksik noktalarınız varsa ilk olarak onları kapatarak sonrasında JavaScript diline geçmelisiniz. “JavaScript Nasıl Öğrenilir?” kapsamında öncelikle konuyla ilgili dersler almanız gerekiyor.
İngilizce JavaScript derslerinden faydalanamıyorsanız mutlaka Türkçe olanlarını tercih ediniz. Ayrıca JavaScript kitabı tercihinde bulunarak gittiğiniz yerlerde de o kitaptan faydalanabilirsiniz.
JavaScript Özellikleri Nedir?
Programlama dili olarak karşımıza çıkan JavaScript özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
Nesne Tabanlıdır:
Bir dereceye varan kalıtımı, kapsüllenmeyi ve polimorfizmi destekleyen nesne tabanlarındaki kodlama dillerini oluşturuyor.
JavaScript’in Tarayıcıda Çalışması:
Google Chrome başta olmak üzere Internet Explorer gibi pek çok tarayıcıda JavaScript’i çalıştırabilirsiniz. JavaScript tek tarayıcıda değil aynı zamanda JavaScript’in motorunda ve sunucusunda da çalıştırılabiliyor.
Yorumlanan Dil:
Derlenmeye JavaScript ihtiyaç kesinlikle duymaz.
Komut Dosyası Dili Kesinlikle Değildir:
Java’nın JavaScript ile alakasının olmadığını öncelikle bilmek gerekiyor. Bu programa dilinin isminin “Java” ile başlamasının en büyük sebebi, ilk Mocha olarak adlandırılıp yayınlanmasıdır. Sonraki dönemlerde LiveScript ile Netscape JavaScript’in kurulmasını sağladı. Sun lisans anlaşması yaptıktan sonra da JavaScript tekrar isimlendirilmiştir.
JavaScript Frameworkleri Nelerdir?
JavaScript Framework sayesinde aslında JavaScript’in popülerleştiğini söyleyebiliriz. JavaScript Frameworkleri yani çerçeveleri kısaca şöyle tanımlanabilir:
jQuery:
Web sitesinin etkileşimi ve genişletilmesi açısından önemli rol oynuyor. WordPress ve Google gibi pek çok şirket için jQuery hayati önem taşıyor.
ReactJS:
Facebook’un sürdürdüğü üst çerçevelerden biri de JavaScript olduğunu söyleyebiliriz. Hem İnstagram hem de Facebook kullanıcı ara yüzlerinin arka kısmında yer alıyor. Yüksek olan trafik uygulamalarının sürdürülmesindeki etkinlik baz alınır.
AngularJS:
Tasarım özellikleri ile Google hızlı uygulamaların geliştirilmesinde web gelişim çerçevesi olarak dikkat çekiyor.
MeteorJS:
Temelinde arka ucun geliştirilmesi konu edilmiştir. Uzmanlığın oluşturulması ve zamanın kazanılması açısından arka için JavaScript kullanımı hayati önem taşıyor.
JavaScript Fonksiyonları Nelerdir?
Kod öbeği anlamında kullanılan fonksiyonlar; yazılımcıların işinin kolaylaşması açısından hayati önem taşıyor. Kod kirliliğinin önlenmesinde özellikle JavaScript fonksiyonlarının önemi çok büyüktür… Geliştirilen projelerde kod öbeklerinin birden çok yerde kullanımı söz konusudur.
Bu durum; bir satırlık kodun kullanılmasıyla mümkün hale gelir. “JavaScript hata mesajı” örneğin fonksiyon olarak tanımlanacaksa projeyi de istediğiniz yerde kullanabilirsiniz. Bu sayede kullanıcılara dilediğiniz yerde hata mesajı gönderirken uzun kod blokları yazmanızda gerekmez. Fonksiyonların tanımlanması bittikten sonra fonksiyonları dilediğiniz yerde kullanmaya başlayabilirsiniz.
Fonksiyonları; parametresiz ve parametreli olarak 2 temel sınıfa ayırmak mümkündür. Parametreli fonksiyonlar; kod içerisinde parametrenin yer almasıyla dikkat çekerler. Parametresiz fonksiyonlarsa; herhangi bir veriye ihtiyaç duyulmaması sonucunda ortaya çıkmıştır. Örneğin JavaScript fonksiyonları için şu şekilde bir örnek verebiliriz: 4 ile 4’ü çarptığınız fonksiyonlarda mutlaka sayıları fonksiyonların içerisinde belirtmelisiniz. JavaScript ile ilgili detaylı bilgilere ulaşmak için linkimize tıklayabilirsiniz.
Bir Yorum