Frontend ve backend, web tasarımı denildiğinde ilk akla gelen terimler arasında yer alıyor. Web geliştirmekle ilgili bir düşünceniz varsa frontend ve backend terimlerini mutlaka bilmeniz gerekiyor. Mobil ve web geliştirmede frontend ve backend kavramlarının özellikle kullanılması gerekiyor. İnternet sektörünün ana öğesini oluşturan web siteleri birkaç işlemden sonra kullanıcılara sunuluyor. Web siteleri tasarımından sonra internet kullanıcılarının hizmetine sunuluncaya kadar birçok çalışmanın yürütüldüğünü söyleyebiliriz. Web sitesi görsel anlamda tasarlandıktan sonra yazılım başta olmak üzere pek çok çalışma yapılıyor. Belirttiğimiz bu noktaların yanında sitenin içerisinde olması planlanan içerikler ve onların girişleri, yayın öncesi güvenlik alt yapısı da çok önemlidir. Web sektöründe iki farklı yüz olarak, Frontend ve Backend karşımıza çıkıyor. Yazılım sektörünün kalbi olarak da frontend ve backend kabul ediliyor. Özellikle yazılımcı arayan şirketlerin iş ilanlarında; back-end developer ve front-end developer gibi uzmanlıkları daha çok yer alıyor.
Frontend Nedir?
Frontend temel olarak; bir internet sitesinde görülen arayüze deniyor. Arayüzlerin kodlanmasını yapan yazılımcılara; “frontend developer” adı veriliyor. Frontend developerler; dilerlerse internet sitesine ait arayüzü kodlamayıp öncesinde tasarım araçlarını kodlamaya vesile olan site arayüzlerini tasarlamayı tercih ediyorlar. Frontend developerler tarafından arayüz kodlamaya yardımcı olan temel araçlar şunlardır:
- JavaScript
- HTML
- CSS
- LESS
- Bootstrap
Frontend yazılımcıların en önemli görevi; web sitesinin inşasıdır diyebiliriz. Özellikle UX (User Experience)- Kullanıcı deneyimi diye web sektöründe isimlendirilen deneyimler, frontend yazılımcılarını çok iyi test ediyorlar. Bir web sitesinin kullanışlılığını, işlevselliğini ve genel tasarımını yapan kişiler, frontend yazılımcılarıdır. Hem görsel hem de teknik anlamdaki tasarım becerilerinin kullanılmasında önemli bir etkendir.
JavaScript
JS olarak ifade edilen kavramın görevi, web sitelerindeki işlevliği artırıyor. Dinamik programlama dili olan JavaScript, web sayfası içeriklerinin değiştirilmesine kadar pek çok konuda kullanıcılara kolaylık sağlıyor.
HTML
Türkçe ’de Hiper Metin İşaretleme Dili olarak bilinen HTML, web sayfalarının oluşmasına yardım eden dildir. Yalnız HTML’i kesinlikle programlama dili anlamına gelmiyor. Çünkü HTML kodlarını tek kullanarak asla kendi kendine çalışan program dili yazamazsınız.
CSS
Cascading Style Sheets yani CSS, tam olarak basamaklı stil şablonları anlamında kullanılıyor. Biçimlendirme dili diye tabir edilen CSS, web sitelerini stil kurallarına uygun biçimlendirir.
LESS
CSS formatıyla uyum sağlayan açık kaynak koda sahip dinamik dildir. İstemci ya da sunucu aracılığıyla LESS çalıştırılır.
Bootstrap
Web sayfalarıyla uygulamaların geliştirilmesi noktasında kullanılan araçların tümüne, Bootstrap adı veriliyor. Önyüz çatısı diye tabir edilen Bootstrap, açık kaynak koda sahiptir.
Backend Nedir?
Web sitesi kullanıcılarının, yazılım tarafında göremedikleri bölümlerin tümü; backend olarak isimlendiriliyor. Bir veri tabanından, sunucudan ve uygulamadan backend oluşuyor. Web sitesinin backend aşamasındaki öğeleri şöyle sıralayabiliriz:
- Veri tabanı
- Server-sunucu
- Uygulama tabanı
Yukarıda bahsettiğimiz bileşenlerin uyumlu ve sorunsuz çalışabilmesi adına, backend yazılımları görev yapıyor. Backend geliştiricileri, sorusuz çalışma gerçekleştirmek için; Pyhton, Ruby, Java ve PHP uygulamalarını hazırlıyorlar. Bahsetmiş olduğumuz sürecin ilerleyen kısımlarında; SQL server, MySQL ve Oracle vb. araçları kullanarak Backend gerekli olan verileri bulur.
Verilerin kaydedilmesi veya değiştirilmesi aynı zamanda sürecin sonunda da servis edilmesi; web sitesinin kolay çalışmasını sağlıyor. Backend geliştiricileri; Symfony, Zend ve CakePHP vb. platformları kullanılıyor. CNS, GİT, CVN gibi sürümler, kontrol yazılımlarında zorunluluk kabul ediliyor. Bu tarz geliştirilen programlar şu sonuçları doğuruyor:
- Web sitesi tasarımının hızlı ilerlemesinde,
- Yazılımla ilgili projelerin kolayca tamamlanmasında,
Yeni web sitesi kurulurken ilk etapta backend developer, veri tabanı şemasını inşa ediyor. Aynı zamanda süreçte kullanılacak kütüphanelerin seçilmesinde ve sistemin arka planının hazırlamasında da görev yapıyor. Böylelikle; kodlama ve web sitesi yapımı aşamasına geçilmiş oluyor.
Frontend Geliştirmede Rol Oynayan Araçlar Nelerdir?
Frontend; herhangi bir web site kullanıcısının deneyimlerinin yer aldığı bölüm olduğunu söyleyebiliriz. Frontend geliştirilmesinde, web tasarım işlemlerindeki araçlarda kullanılıyor. Tasarımcıların ve frontend yazılım geliştiricilerinin kullandıkları kodlar-araçlar şöyle sıralanır:
- HTML kod bilgisi
- Adobe XD programı
- JQuery kod bilgisi
- CSS kod bilgisi
- Adobe Photoshop programı
- JavaScript’in kod bilgisi
Profesyonel frontend geliştiriciler; birtakım tasarımsal işleri yapıyorlar. Web sitelerinin ön yüz geliştirilmesiyle tasarlanması noktasında frontend ve kodlamalarını kullanıyorlar. Frontendi ve kodlamalarını kullanarak; iletişim formları, fontları, geçişleri, açılır menüleri, Slider’ların vb. tasarıma yönelik işleri yapabilirsiniz. Web sitesi üzerinde frontend bölümünde belirtmiş olduğumuz bu öğeler yer alıyor. Bu öğelerin üzerine ilave edilen bilgileri depolayıp sonrasında sorunsuz uygulayabilmek için mutlaka backend yazılımının kullanılması gerekiyor.
Backend Geliştirilmede Rol Oynayan Araçlar Nelerdir?
Yukarıda değindiğimiz üzere backend; veri tabanı, sunucu ve uygulama öğelerinden oluşuyor. Backendin yazılım aşaması; kullanılan araçlardan ve bazı programlardan oluşuyor. Web sitesi üzerinde backend bölümünün oluşturulması ve sorunsuz kullanılması; veri tabanlarıyla yazılım dillerine bağlıdır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:
- Ruby yazılım dili
- Oracle veri tabanı
- PHP yazılım dili
- MySql veri tabanı
- Python yazılım dili
- PostgreSQL veri tabanı
Belirtmiş olduğumuz yukarıdaki backend geliştiricileri, yazılım tasarlama aşamasında aşağıda saydığımız frameworkleri kullanıyor:
Saydığımız frameworkler, yazılım tasarım sürecinin hızlı sonuçlanmasında önemli rol oynuyor.
Lavarel
Yazılım geliştiricilerinin yakından takip ettiği frameworkler arasında yer alıyor. Özel uygulamaların geliştirilmesi noktasında Laravel çok önemlidir. Açık kaynaklı kod olması yanında ücretsiz özelliğiyle de dikkat çekiyor.
CodeIgniter
Dinamik web tabanından oluşan uygulamalarda sunucunun çalıştırdığı programlama dili olarak karşımıza çıkıyor. E-posta gönderimleri, veri tabanına bağlanması, oturumların yönetilmesi ve dosya yükleme gibi birçok işlemin gerçekleştirilmesi noktasında kütüphaneler hazırlıyor.
Zend
2.7 bin GitHub çatalları ile 5.7 bin GitHub yıldızlarından oluşan açık kaynak aracıdır.
Backend Developer Nedir?
Web dünyasında, backend developer mesleği ön plana çıkıyor. Backend developer; web geliştirmede profesyonelleşen kişiye deniyor. Backend developer olabilecek kişilerde şöyle özellikler genellikle gözleniyor: Elinize geçen cihazları çalıştırmaktan keyif alıyorsanız, bulmaca çözmek en büyük hobinizse, cihazların görüntüsünden çok çalışma şekilleri hoşunuza gidiyorsa… Bu mesleği olmayı düşünen kişilerin öncelikle; backend nedir sorusunun cevabını çok iyi bilmesi gerekiyor. Ayrıca backend nedir sorusunu tam yanıtlayabilmek için de web sitelerinin çalışma şekli bilinmelidir. Söz konusu olan bu işlemlerin tam anlamıyla gerçekleşmesi, 2 kod yerine bağlıdır: Sunucu ve istemci tarafı işlemlerin doğru gerçekleşmesini sağlıyor.
Sunucu tarafı:
Backend geliştiricileri yoksa sunucu tarafındaki işlemlerde işe yaramıyor. Aynı zamanda sunucu tarafındaki işlemler, detaylı yapılıyor.
İstemci tarafı:
Bu kodlama çeşidi, frontend geliştiricileri üzerindeki tek etki alanı diyebiliriz. JavaScript, HTML ve CSS’i kullanıp web sayfası yapısını ortaya çıkarabilirsiniz. Belirttiğimiz bütün bu işlemler; metin alanlarını düzenler, tıklanmayı kolaylaştırır.
Backend developer özetle¸ karşısına çıkan projeyi detaylı inceleyip o doğrultuda programlama dillerini seçer. Sistemi hazırlayan ve çalışma şeklini şema haline getiren kişi, backend developer diye anılır. Backend developer, tamamıyla arka tarafta işi gerçekleştirir.
