İnternet ağı üzerinde, internete bağlanmaya çalışan her bilgisayarın ya da mobil cihazın belirlenmiş bir ağ konumu bulunmaktadır. Bu konum kişisel IP (Internet Protokol) adresi olarak da bilinmektedir. Bir IP adresi, ağ üzerinde bulunan konum bilgisini göstermektedir. IP adresleri ya da bilinen diğer adıyla protokolleri, uzun ve karışık sayılardan meydana gelmektedir. DNS, bu karışık ve uzun kodları, hepimizin anlayabileceği isimler arasında yürütülen, iki taraflı dönüşümü gerçekleştiren sisteme verilen isimdir. DNS için yapılabilecek en kısa ve anlamlı tanım ise “İnternet ağının telefon rehberi” olmaktadır. DNS (Domain Name System) Türkçe karşılık olarak “Alan isimlendirme sistemi” açılımı ile ifade edilmektedir. DNS sistemi, isimlerin, IP adresine dönüştürülmesini sağlayan, maksimum 256 karakter sınırına kadar genişleyebilen, bir alt yapı özelliğindedir. DNS ise bilgisayarlar ya da bilgisayar sistemleriyle çalışmakta olan cihazların IP protokollerini çözümleyerek, aralarındaki iletişimi sağlamaktadır.
DNS Kullanım Amacı Nedir?
DNS çalışma mantığı basit bir şekilde işlemektedir. DNS’in temel görevi, cihazların arasındaki iletişimi sağlamaktır. Günlük yaşam rutininde kişisel IP adreslerinin (Protokollerinin) hatırlanması her zaman kolay olmamaktadır. Bu durumu kolaylaştırmak için de domain (Alan Adı) isimlendirme sistemlerinden yararlanılmaktadır. DNS sistemin amacı, bir internet ağı üzerinde yaşanan ya da yaşanabilecek olan, IP adresi ve alan adıyla ilgili sorulara yanıt vermek, şeklinde açıklanmaktadır. İşlemlerin yürütülmesi için genellikle “BIND” DNS sunucusu yazılım paketlerinden yararlanılmaktadır.
DNS kullanmanın amacı ise bir bilgisayar kullanıcısının, varsayılan web sitesine ulaşmak istediği zaman, sitenin internet ağı üzerinde kaydedilerek yayınlandığı sunucuyu ve bağlı bulunduğu alan adını kolayca bulmak olarak gösterilmektedir. Sitelerin tanımlı alan adları, mevcut IP adreslerini gösteren, veri tabanı içerisinde sorgulama yapmayı kolaylaştıran, sitenin internet adresi olmaktadır. Alan adları, sistem içerisinde karmaşık kodlarla oluşturulmaktadır. DNS kullanımının amacı, bu kodları sadeleştirerek ve kolay erişim sağlamayı desteklemektir. DNS’ler sanal yazılım dünyasının telefon rehberi gibi kullanılmaktadır. Her bir IP adresi, bir telefon numarasına karşılık gelmektedir. DNS sistemleri de bu numaralandırmayı çözer ve anlaşılır hale getirir. DNS’ler, bir IP adresi hangi siteye tanımlı ise o sitenin alan adıyla arama yapabilmeyi mümkün kılmaktadır.
DNS Sunucusu Nedir?
DNS sistemindeki işlemlerin yürütüldüğü alana “DNS sunucusu” adı verilmektedir. DNS sunucuları, sitelerin IP adreslerini, web adresine çevirmekle görevli olan internet araçlarıdır. Bazı durumlarda, bilgisayarınız ya da mobil cihazlarınız üzerinden internete bağlanırken, ulaşmak istediğiniz web sitesi açılmamaktadır. İnternet kullanıcıları bu durumlarda “DNS hatası” uyarısını almaktadır. Bu durumun açıklamasında genellikle “DNS sunucusu yanıt vermiyor” şeklinde bildirimle karşılaşılmaktadır. DNS sunucu problemlerine her türden cihaz kullanımında rastlanmaktadır. Bir DNS sunucu hatası aldığınız zaman, ilk yapılması gereken, internet bağlantınızın kontrol edilmesidir. İnternet bağlantı kontrollerini gerçekleştirmek için aşağıdaki adımlar izlenmektedir;
- Bilgisayar üzerinde “Denetim masası” simgesine tıklanır
- Ardından “Ağ merkezi” seçilir
- Açılan sayfada “Sorunları gider” seçeneğine tıklanır
- Ardından “İnternet bağlantıları” seçilir
- Sayfada bulunan “İnternet bağlantı gidermek için” tıklanır
- “Sorun giderme” işlemi otomatik olarak yürütülür
- Test tamamlandığında, internet bağlantısı yeniden kontrol edilir
İşlem sonrasında genellikle, internet bağlantı sorunu giderilmiş ve internet kullanıma hazır hale getirilmiş olmaktadır. DNS sunucu hatası ise yaygın olarak aşağıdaki nedenlerle gerçekleşmektedir. Bunlar;
- ISP (İnternet Servis Sağlayıcı) sorunları
- TCP , IP ve DHCP sistemlerinden birinde arıza yaşanması
- Cihazda kullanılan antivirüs yazılımları kaynaklı sorunlar
- Modem kaynaklı arızalar
DNS Sistemleri Nasıl Çalışır?
İnternet üzerinde, her bilgisayarın tanımlı bir adı, her sunucunun ise bir alan adı bulunmaktadır. Tanımlı alan adlarına DNS sistemleri ile ulaşılmaktadır. IP adresleri “10.32.66.110” gibi rakamlardan oluşmaktadır. Bir web sitesine ulaşmak için bu uzun ve karmaşık rakamları girmek yerine DNS sistemlerinden yararlanılmaktadır. DNS ler internetin telefon rehberi görevini görmektedir. Bu açıklama “DNS ne demek” sorusuna da yanıt vermektedir. Tanımlı IP adresini, web sitesinin alan adına çevirerek, kolay ve hızlı ulaşımı gerçekleştirmektedir. DNS sistemlerinin çalışma prensipleri ise şu şekilde açıklanmaktadır;
- İnternet dünyasında yer alan verileri bölümleme
- Adlandırma
- Bölümler arasında iletişim sağlama
- Bir ağa bağlı kaynak için alan adı oluşturma sistemleridir
İnternet ağında yer alan her birimin kendisine özgü olarak tanımlanan bir IP adresi bulunmaktadır. IP adreslerini ezberlemek ya da akılda tutmak kolay olmamaktadır. DNS sistemleri bu noktada destek sağlayarak, alan adına karşılık gelen IP adresini çözümleyerek, daha kolay iletişim kurmayı sağlamaktadır. En sık kullanılan web sitelerinin IP adresleri ise aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır;
- Google IP Adresi: 172.217.17.174
- Gmail IP Adresi: 74.125.24.19
- Yahoo IP Adresi: 209.191.122.70
- Facebook IP Adresi: 185.60.216.35
Özet olarak; DNS sistemleri, bu IP adreslerini ezberlememiz yerine daha kolay bir yöntemle, web sitelerine erişimini sağlamaktadır.
DNS Ayarı Nedir? DNS Ayarları Nasıl Değiştirilir?
DNS çalışma prensipleri, çözümleme ve eşleştirme üzerine kurulmuştur. DNS işlemlerini gerçekleştirmek için DNS sistemleri içerisinde “Çözümleyici” diğer bir ifadeyle “DNS istemcisi” bulunmaktadır. Tarayıcılara, bir web sitesi için arama bildirimi geldiği zaman, bu aramalar DNS sunucularına yönlendirilmektedir. DNS sunucuları aramalardaki kodları çözümleyerek, ilgili adrese iletmektedir. Sunucuların geç cevap vermesi gibi durumlarda DNS ayarlarını yeniden yapılandırmak da mümkün olmaktadır. Sabit bir DNS’i farklı şekilde yapılandırma işlemine “DNS ayarı” adı verilmektedir. Yapılandırılan DNS ayarları ile farklı DNS sunucularını kullanmak mümkün hale gelmektedir. Kullandığınız tarayıcı üzerinden DNS ayarı değiştirme işlemleri kolayca gerçekleştirilmektedir. DNS ayarı değiştirme adımları aşağıda sıralanmaktadır;
- Bilgisayarınızda “Ağ ve İnternet Ayarları” bölümü açılır
- “Bağdaştırıcı seçeneklerini değiştirme” sekmesi tıklanır
- Ağ bağlantı seçenekleri içerisinde, mevcut ağ bulunur
- TCP-IPV4 protokolü seçilir
- İçerisinde yer alan sekmelerde “Aşağıdaki DNS sunucu adresini kullan” bölümü seçilir
- İlgili alana tanımlamak istediğiniz DNS adresleri girilir
DNS ayarları, erişimi bulunmayan web sitelerine giriş yapabilmek ya da mevcut internet hızını yükseltmek için de değiştirilmektedir.
En İyi DNS Sunucuları Nelerdir?
DNS sistemlerinde karşılaşılan sorunlar ya da DNS saldırıları, internet kullanımı sırasında istenmeyen durumlar arasında yer almaktadır. Tüm bu sorunlara maruz kalmamak adına en iyi ve en güvenilir DNS sistemini kullanmak gerekmektedir. Dünya genelinde kullanımı en yaygın olan DNS sunucularına aşağıda yer verilmektedir;
Google DNS
Gizliliğe ve güvenliğe yüksek ölçüde önem veren DNS sistemlerinden biri Google DNS olarak karşımıza çıkmaktadır. Google DNS ler son 10 yıldır kullanıcılarına hizmet vermektedir. IP adresleri de oldukça kolay ve akılda tutması mümkün olan Google DNS ler, kullanıcılarına daha hızlı internet erişimini sağlamaktadır. Google DNS IP adresleri ise; “8.8.8.8” / “8.8.4.4” olarak belirtilmektedir.
Open DNS
2005 yılından beri kullanıcılarına güvenli DNS hizmeti sunan OpenDNS, işlevsel bir sisteme sahip olmaktadır. Dünya genelinde milyonların tercihi olan OpenDNS, uygunsuz bulunan içerikleri engellemeyi amaçlayan “Family Shield” uygulaması ile de fark yaratmaktadır. Open DNS in avantajlarından biri de ebeveyn denetim sistemlerini hizmet paketinde barındırıyor olmasıdır. OpenDNS IP adresleri; “208.67.222.222” / “208.67.220.220” şeklinde tanımlanmaktadır.
Cloudflare DNS
Cloudflare, uzun yıllardır sektörde yer alan, DNS hizmetleri sunan, web sitelerini siber saldırılara karşı koruyan bir şirket olmaktadır. Dünya genelinde oldukça geniş bir kullanıcı profiline sahip Cloudflare DNS, yüksek ölçekli sunucu koleksiyonuna da sahiptir. Cloudflare DNS in tercih edilme nedenlerinden biri de internet kullanımı güvenliğinin ve DDoS (Dağıtılmış Hizmet Redleri) saldırılarına karşı korumalar geliştirmiş olmasıdır. Cloudflare DNS kullanıcıları için akılda kalıcı, basit bir IP adresi sunmaktadır. Bunlar; “1.1.1.1” / “1.0.0.1” olarak açıklanmaktadır.