Podcast, seçilen bir tema yada konuya odaklanarak oluşturulan, dijital ses dosyaları olarak tanımlanmaktadır. Podcast kavramı ilk kez Apple iPod ürününün tanıtımı ile 2001 yılında karşımıza çıkmıştır. Yine Apple’ın 2005’de iTunes yazılımı içerisine podcast alternatifi eklenmesiyle, podcast dinleme kültürü de yaygınlaşmaya başlamıştır. Podcast temel özelliği, ses dosyaları ile iletilen bloglama yöntemine dayanmaktadır. Her podcast yayını, spesifik bir konuyu ele alarak, birbirinden bağımsız blog yazıları gibi oluşturulmaktadır. Podcastler genellikle abonelikler üzerinden yürütülmektedir. Podcast yayınlarına yeni bölümler eklendiğinde, abone olan kullanıcıların bilgisayar ya da mobil cihazlarına yeni yayın bildirimi otomatik olarak iletilmektedir. Yapılan araştırmalar günümüzde podcast dinleyici kitlesinin yaş aralığının 25 ilâ 54 arasında değiştiğini belirtmektedir. Podcast kültürü dünya genelinde 15 / 20 yıldır gündemde olsa da, ülkemizde podcast dinleyicileri de her geçen gün artış göstermektedir.
Podcast Kısa Tarihi
Dijital dönüşümün hızlandığı 2000’li yılların başında, ses dosyalarına ulaşımı geliştiren yazılımlar, internet radyoları, podcast kavramını gündeme getirmiştir. Podcast oluşturma ve yapım aşamaları kısmen daha ekonomik ve kolay olduğu için, amatör yayıncılar ve profesyonelleri bu alana yönlendirmiştir. 2000’li yılların sonlarına doğru dünya genelinde podcast kültürü oluşmaya başlamıştır. Teknolojik gelişmeler ve mobil cihazların kullanım sıklığı, podcastlerin yaygınlaşmasına destek olmuştur. İlk çıktığı zamanlarda tamamen ücretsiz yayınları içerisinde barındıran podcastler, süreç içerisinde marka işbirlikleri ve sponsorluklarla ticarî bir kaynağa da dönüşmüştür. 2010 yılına gelindiğinde ücretli podcast içerikleri de platformlarda yerini almaya başlamıştır. Podcast yayınları mütevazi sesli blog içeriklerinden, profesyonel yayıncılık akışına evrilmeye devam etmektedir. Bilişim alanında sunulan altyapı destekleri ve mobil uygulamaların çeşitliliği, podcast yayınlarının hızla geniş kitlelere ulaşmasını desteklemektedir.
Podcasting Nedir?
Çevrimiçi yayınların üyelik ya da abonelik gibi yöntemlerle kullanıcılara ulaştırılmasına “Podcasting” adı verilmektedir. Podcastler, ses yada görüntü dosyalarının RSS (Really Simple Syndication) protokolleri ile yayınlanması prensibi ile sunulmaktadır. Podcasting, podcast kullanıcılarının belirledikleri bir zaman aralığında dinleyebilecekleri yayınların her birini kapsamaktadır. Podcasting kavramının ortaya çıkma nedeni, bireysel kullanıcıların oluşturmuş oldukları ses kayıtlarını kitleler ile paylaşabilmesine yardımcı olmaktır. Hızlı bir şekilde genişleyen podcast kültürü günümüzde eğlence, eğitim, tanıtım gibi birçok farklı alanda yer almaktadır. Eğitim amacıyla sunulan podcastler, öğrencilerin diledikleri zamanda bilgiye ulaşımını mümkün kılmaktadır. Podcastlerin eğitim alanındaki yeri, uzaktan eğitim süreci için ayrı bir önem taşımaktadır. Podcastlere tüm bilgisayarlar, mobil uygulamalar üzerinden kolayca erişilir. Podcastlerin temel özellikleri ise aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır.
- Podcastler kullanıcının belirlediği herhangi bir zaman aralığında dinlenebilir yada izlenebilir
- Yeniden dinleme ve izleme seçeneği bulunur
- Ücretli ve ücretsiz podcastler vardır
- Podcast abonelik yöntemleri ile yeni bölümler kullanıcılara bildirim olarak iletilir
- İnternet erişimi olan her cihaz üzerinde podcast yayını yapılabilir
Podcast Hangi Cihazlarda Dinlenir?
Podcast yayınlarını masaüstü ve dizüstü bilgisayarlardan, tüm akıllı cihazlardan dinlemek mümkündür. İnternet erişiminiz olduğu sürece, dünyanın herhangi bir yerinden podcast yayınlarına ulaşılabilir. Bazı mobil cihazlar podcast yayınlarını indirerek, internet bağlantısının olmadığı yerlerde de yayını dinleme seçeneği sağlar.Spotify, YouTube, iTunes gibi platformlar farklı podcast yayınlarını dinleme imkanı sunmaktadır. 2018 yılında yayınlanan Google Podcast uygulaması da, kullanıcıların favori platformları arasında yer almaktadır. Tüm platformlar üzerinden, ilgi alanları doğrultusunda podcast yayınlarını seçmek mümkün olmaktadır. ilk olarak Apple iPod için geliştirilen podcast’ler zaman içerisinde yaygınlaşarak, farklı dijital platformlara taşınmıştır. Günümüzde Android, iOS ve Symbian işletim sistemlerine sahip mobil cihazlardan podcast yayınlarına ulaşılmaktadır. Podcast ulaşılabilirliği, canlı yayın kültürünü kişisel kullanım çerçevesine taşımaktadır. Kullanıcılar amatör yada profesyonel kişilerin yaptığı podcast yayınlarını keyifle takip etmektedir.
Apple Podcast Özelliği
Apple podcast özellikleri, kullanıcılarına podcast uygulaması üzerinden eğlendiren, bilgilendiren ve ilham veren hikayeleri keşfetme imkanı sunmaktadır. Apple iPhone ve iPad mobil cihazlarından podcast özelliğine ulaşmak oldukça kolaydır.
- iOS cihazına “Apple Podcast” uygulaması indirilir
- Uygulama açılır ve “Search” kutucuğundan bir podcast bölümü seçilir
- “Oynat” düğmesine dokunulur
Apple podcast özelliği, podcast yayınlarının ileri yada geri sarılmasına da izin vermektedir. Oynatma denetimleri bir podcast yayınını 15 saniye geri yada 30 saniye ileri sarabilir. Podcast yayınının oynatma hızı da uygulama üzerinden ayarlanabilir. Apple podcast işlevsel özellikleri arasında uyku modu ve hoparlöre aktarma seçenekleri de bulunmaktadır. Kullanıcılar Apple mobil cihazlarında kullandıkları uygulama üzerinden bir podcast yayıncısını takip edebilir. Bunun için;
- Apple Podcast uygulamasında yer alan yayın seçilir
- Yayına ait bilgi sayfası açılır
- “Ekle” sekmesine dokunularak, podcast yayıncısı takip edilmeye başlanır
Apple Podcast uygulamasında, takip edilen yayınların yeni bölümleri ücretsiz şekilde, otomatik olarak kullanıcının cihazına indirilmektedir. Otomatik indirme özelliği opsiyoneldir ve kullanıcılar diledikleri zaman bu özelliği kapatabilir. Mobil cihaza indirilen podcast yayını, kullanıcının kendi belirlediği zaman diliminde kolayca dinleyebilir. Apple Podcast uygulamasının ayrıca, takibi bırakma, yayını manuel indirme, kaydetme ve silme seçenekleri de bulunmaktadır.
Spotify Podcast Özelliği
Dünya genelinde dijital müzik platformları arasında ilk sıralarda yer alan Spotify, ses ve video podcast özelliğini kullanıcıları ile buluşturuyor. Spotify uygulaması üzerinden podcast yayınlarına kolayca ulaşılıyor. Hem ücretsiz hem de Premium özellikleri bulunan Spotify podcast uygulamasında kullanıcılar en sevdikleri podcastleri dinleyebilmekte, müzik içeriklerini izleyebilmekte ve çok daha fazla yayını keşf edebilmektedir. Spotfy podcast özelliği kullanıcılarına önerilen ve öne çıkan podcast yayınlarını keşfetme imkanı da sunmaktadır. Kullanıcılar otomatik kayıt özelliği ile takip edilen podcast yayınlarının yeni bölümleri yüklendiğinde, cihazlarına kolayca kaydedilmektedir. Spotify podcast özelliklerinden biri de podcast yayınlarının indirilmesidir. Bu şekilde çevrimiçi ortamlarda bile indirilen podcastleri dinlemek ve izlemek mümkün olmaktadır. Spotify podcast özelliğinden yararlanmak için aşağıdaki adımlar takip edilmektedir.
- Spotify uygulaması açılır
- “Ara” seçeneğine dokunulur
- “Hepsine Göz At” seçilir
- “Podcastler ve Programlar” sekmesine dokunulur
- “Öne Çıkan” yada “Kategoriler” bölümlerinden bir podcast seçilir
- Podcast dinlemeye başlamak için “Başlat” sekmesine dokunulur
Spotify podcast özelliğinde, çalma hızı, ileri ve geri alma seçenekleri de bulunmaktadır. Spotify podcast listesinde yer alan bir yayını indirmek için Android veya iOS seçeneklerinden birine dokunarak, ilgili mobil cihaza yayın indirilebilir. Spotify podcast özelliğinde masaüstü ve web player üzerinden de podcast yayınlarına ulaşmak mümkündür.
Podcast Dinlemenin Faydaları
Podcast yayınları, kullanıcılara birçok farklı kategoride bilgiyi, genellikle ücretsiz olarak ulaştırmaktadır. Podcast yayınlarında her kullanıcıya hitap eden bir yayın kategorisi bulunmaktadır. Kullanıcılar yaşam rutinlerine göre, işe giderken, egzersizleri sırasında, yemek yaparken bile podcast yayınlarını dinleyebilir. Radyo ve televizyon kültürüne yeni bir yaklaşım getiren podcastlere, kullanıcılar tarafından her geçen gün daha fazla ilgi gösterilmektedir. Podcastler spesifik konuları ele aldıkları için, kullanıcıların ilgi alanları doğrultusunda seçim yapmasını da mümkün kılmaktadır. Ülkemizde en sevilen podcast kategorileri arasında teknoloji, iş hayatı, kültürel konular, mizah ve müzik gelmektedir. Podcast dinlemenin faydaları üzerine yapılan araştırmalar, podcast dinleme sırasında insanların izleme ve okuma aktivitelerine göre beyinlerinin daha fazla uyarıldığını belirtmektedir. Kişilerin odaklanma süreçlerini de destekleyen podcast dinleme alışkanlığının, gelecekte daha fazla yaygınlaşması beklenmektedir. Başka bir araştırma podcast dinlemenin insanların hayal güçlerini harekete geçirdiklerini ve yaratıcılıklarını arttırdığını göstermektedir. tüm bilişsel faydalarının yanında podcast dinlemek, yeni şeyler öğrenmenin ve keşfetmenin en keyifli yollarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yerli ve Yabancı Popüler Podcastler
İş hayatından seyahat önerilerine, kişisel gelişim konularından sohbet programlarına kadar oldukça geniş bir çerçevede podcast yayını bulunuyor. Dijital platformların çeşitliliği, podcast yayınlarına ulaşmayı kolaylaştırıyor. Dünya genelinde podcast yayınları genellikle 45 dakika ile 1 saat arasında yapılıyor. Günlük yaşam rutininde takip edilen konuları ve kişileri dinlemenin en keyifli yollarından biri de podcastler oluyor. Podcast dinlerken başka bir işle meşgul olmak, bulunduğunuz yerde bilgiye kolayca ulaşmak podcast yayınlarını cazip hale getiren nedenler arasında gösteriliyor. 2021 yılının yerli ve yabancı popüler podcast yayınları ise aşağıdaki şekilde sıralanıyor.
Fularsız Entellik
Spotify ve iTunes uygulamalarında üyelik gerektirmeden dinlenebilen popüler podcast yayınlarının ilk sırasında “Fularsız Entellik” yer alıyor. Ekşi Sözlük yazarlarından “Immanuel Tolstoyevski” nin hazırlayıp seslendirdiği Fularsız Entellik podcast, bir dizi seriden oluşuyor. Kapitalizmi, sansürcülüğü, ahlakçılığı ve daha birçok farklı konuyu ele alan Immanuel Tolstoyevski, podcast yayınlarında akıcı anlatımıyla kullanıcıların favorileri arasına girmeyi başarıyor. Her bir podcast bölümü 20 ilâ 40 dakika arasında sürüyor. Fularsız Entellik podcast yayınına buradan ulaşılabiliyor.
FilmLoverss
Dünya listelerine girmeyi başaran bir diğer podcast ise “FilmLoverss” ekibinin hazırladığı içerikler oluyor. FilmLoverss ekip üyeleri arasında Esen Tan, Güvenç Atsüren, Utku Ögetürk bulunuyor. FilmLoverss podcast yayın serisi, sinema dünyasına yakından bakıyor. Oscar adayları, Cesar ödülleri, yeni çıkan filmler podcast serisinde detaylı şekilde inceleniyor. FilmLoverss podcast yayınlarına buradan ulaşmak mümkün.
Geleceği Konuşalım
“Geleceği Konuşalım” podcast yayınları, tüm sektörleri yakından inceleyerek, dünyanın nereye doğru evrildiği hakkında bir ön izleme fırsatı sunuyor. Yeni teknolojilerin ve inovasyonların masaya yatırıldığı podcast kanalında, kullanıcılar geniş bir alanda bilgi sahibi olma fırsatı yakalıyor. İş dünyası dışında geleceği şekillendiren dönüşümlerinde aktarıldığı podcast yayına buradan ulaşılabiliyor.
TeknoSeyir
Gün içerisinde kendinize küçük bir teknoloji molası vermek ilginizi çekiyorsa, bu podcast kanalı tam size hitap ediyor. “TeknoSeyir” editörleri, bilişim ve teknoloji alanlarındaki gelişmeleri gündem değerlendirmeleri ile kullanıcılar ile buluşturuyor. Her bir podcast yayınının uzunluğu 20 ilâ 30 dakika arasında değişiyor. Güncel olarak 300’e yakın bölümü bulunan TeknoSeyir podcast lerini dinlemek için buradan ilgili linke ulaşılıyor.
oto.didakt
Fotoğraf sanatçısı, danışman ve yapımcı Özlem Dinç, kendi hayatının kahramanı olan insanların gerçek yaşam öykülerini podcast yayınları ile kullanıcılarla buluşturuyor. Yaşam tecrübelerinin, başka insanlara da ilham verebileceğine inanan sanatçı, “otodidakt” podcast yayınlarında, hikayesinden etkilendiği kişilerin yolculuğunu paylaşıyor. Motive eden ve ilham veren sohbetlerin geçtiği podcastler, geniş bir kullanıcı kitlesi tarafından seviliyor. Popüler podcast yayını otodidakt, Özlem Dinç ’in kişisel web sitesinden buradan, Spotify Podcast özelliğinden ya da Apple Podcast uygulamasından dinlenebiliyor.
Psikolog Beyhan Budak
Uzman Psikolog Beyhan Budak, ruh sağlığına ve psikolojiye ilişkin konuları podcast yayınları ile paylaşıma sunuyor. YouTube kanalında yayınlamış olduğu videoları podcast formuna dönüştüren “Beyhan Budak”, düşünce yapılandırmaları, ilişki sorunları gibi güncel konulara podcast yayınlarında yer veriyor. Podcast yayınlarına Beyhan Budak resmi web sitesinden buradan yada Spotify Podcast özelliğinden ulaşmak mümkün oluyor.
Nilay Örnek / Nasıl Olunur?
Kariyerini yazarlık ve gazetecilik üzerine kurgulayan Nilay Örnek, kendi adını verdiği ve “Nasıl Olunur” konulu podcast inde, mesleğinde başarılı olmuş kişilere sorularını yöneltiyor. Podcast yayınının her bir bölümünde farklı sektörlerden meslek sahipleri konuk ediliyor. Konusunda uzman ve başarılı kişilerden meslek sırlarını öğrenmek isteyenlerin favori podcast kanalı haline gelen yayınlara Apple Podcast özelliğinden buradan ulaşılıyor.
Dude Table
Türkiye’nin gastronomi ve pazarlama alanında ilk ajansı olma özelliği taşıyan “Dude Table”nin podcast kanalı, yemek severlerin favorileri arasında gösteriliyor. Gastronomi profesyonellerinin konuk olduğu, yemek alanında birçok farklı konunun işlendiği yayınlar, popüler podcastler arasına girmeyi başarıyor. Spotify podcast özelliği üzerinde kanalın podcast yayınlarına buradan ulaşmak mümkün oluyor.
Bunu Ben de Yaparım
İbrahim Selim ve ekibinin katkılarıyla hazırlanan “Bunu Ben de Yaparım” podcast serisi, şehir hayatının gündemini ele alıyor. Hayatı zorlaştıran, sıkıntı yaratan her konunun, aşktan ilişkilere, iş hayatından hobilere kadar geniş bir yelpazede yaşam biçimlerinin derinlemesine irdelendiği ve İbrahim Selim tarafından seslendirilen podcastler, ülkemizde en sevilen yayınlar arasında gösteriliyor. Podcast yayınları kanalının resmi web sitesinden, buradan ve Apple podcast özelliğinden dinlenebiliyor.
We Are Netflix
Dünya genelinde televizyon izleme alışkanlığını bambaşka bir alana yönlendiren Netflix platformu çalışanlarının konuk olarak katıldığı “We Are Netflix” podcast kanalı, yabancı popüler podcast listesinde yerini almayı başarıyor. Netflix’in yazılım mühendislerinden Lyle Troxell tarafından moderatörlüğü yürütülen podcast serisinin her bölümünde ayrı bir Netflix çalışanı ile sohbet ediliyor. Birçok farklı hedef kitle tarafından ilgi gösterilen sohbet yayınları, dinleyicilere Netflix hakkında daha fazla bilgi sahibi olma şansı da tanıyor. Yayınlarının İngilizce olarak gerçekleştiği podcast kanalına Sporty Podcast özelliğinden buradan ulaşılıyor.
Armchair Expert
Amerika kökenli yönetmen, yazar ve oyuncu Dax Shepard ile oyuncu Monica Padman moderatörlüğünde yürütülen “Armchair Expert” podcast kanalı, dünya genelinde tüm kullanıcılar tarafından seviliyor. Podcast yayınlarının her bölümünde farklı bir dünya starının konuk olarak katılması, kanalın popülerliğini arttırıyor. Kanalın mevcut içeriklerine ek olarak sunulan “Monica & Jess Love Boys” podcast serileri ise kullanıcıları aşk, ilişkiler ve yaşama yansımaları konuları hakkında keyifli sohbetler dinlemeye davet ediyor. Apple podcast özelliği ile dinlenen yayınlara buradan ulaşmak mümkün oluyor.
Good Life Project
Hayata dair ilham verici hikayelerin ve etkileyici konuşmaların yer aldığı “Good Life Project” podcast kanalı, her bölümünde işlenen farklı konularla ilgi odağı olmayı sürdürüyor. Sunuculuğu Brene Brown ile Gretchen Rubin tarafından paylaşılan kanalın podcastleri, daha iyi ve keyifli yaşam sürmenin yollarını aktarıyor. Resmi web sitesinden buradan podcastlere ulaşmak mümkünken, yayınları dinlemek için Spotify Podcast, Apple Podcast, Google Play seçenekleri de bulunuyor.
