SWOT analizi, bireylerin ya da işletmelerin mevcut durumlarını net bir şekilde görebilmeleri, güçlü ve zayıf yanlarını belirleyebilmeleri, dış koşullarla şekillenen tehdit ve fırsatlarını değerlendirebilmeleri için kullanılan işlevsel bir tekniktir. SWOT analizi açılımı (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) şeklinde belirtilir. SWOT analizinin Türkçe karşılığı ise GZFT (Güçlü yönler, Zayıf yönler, Fırsatlar, Tehditler) olarak tanımlanır.
SWOT analizi, tüm unsurların detaylandırılması ve gerekli aksiyonların alınması amacıyla kullanılır. SWOT analizi bireyler içim yapıldığında, daha doğru ve isabetli kararların alınmasını desteklemektedir. İşletmeler ve kurumsal yapılar için uygulanan SWOT analizi, ilgili kurumun temel bileşenlerini, işleyişi sürecini, fırsat ve tehditlerini tespit etmek amacıyla kullanılmaktadır.
SWOT Analizi Unsurları Nelerdir?
Gerek bireysel gerekse işletme bazlı hazırlanan SWOT analizi temel unsurlar üzerinden yapılandırılmaktadır. SWOT analizi unsurları içerdeki ve dışarıdaki olmak üzere iki kategoride ele alınmaktadır. Bunlar;
İçeride Yer Alan Unsurlar
- Strengths: Kişi ya da kurumun güçlü yönleri.
- Weaknesse: Kişi ya da kuruma ait zayıf ve geliştirilmesi gereken yönler.
Dışarıda Yer Alan Unsurlar
- Opportunities: Dış koşullara bağlı olarak ortaya çıkan fırsatlar.
- Threats: Yine dış koşulların yarattığı tehditler.
SWOT analizinde uygulamaya alınan içerideki unsurlar, kişi ya da kurumların mevcut özelliklerini kapsamaktadır. Öne çıkarılması gereken güçlü yönler ya da gelişime açık zayıf yönler, bu unsurlar çerçevesinde değerlendirilmektedir. Dışarıdaki unsurlar ise kişi ya da kurumlar için oluşabilecek fırsatları ve rekabet alanı gibi tehditleri ortaya koymaktadır.
SWOT Analiz Unsurlarının Açılımları
SWOT analizi, bireylerin ve işletmelerin önemli kararlar vermeden önce uyguladıkları, iç ve dış faktörlerin, olumlu ve olumsuz yansımaların değerlendirildiği güçlü araçlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. İşletmeler ve bireyler SWOT analiz sonucuna göre çok daha sağlıklı kararlar alabilmekte ve doğru adımlarla aksiyona geçebilmektedir. SWOT analizin temel unsurlarının açılımları ise aşağıdaki şekilde belirtilmektedir.
Strengths (Güçlü Yönler)
SWOT analiz kapsamında güçlü yönlerin değerlendirilmesi, karşılaşılan yada olası problemlerin daha hızlı bir şekilde çözülmesine katkı sağlamaktadır. SWOT analiz sürecinde, güçlü yönlerin değerlendirilmesi için dikkate alınması gereken alanlar ise şöyledir;
- Kişi yada işletmenin sahip olduğu yeteneklerin listelenmesi
- Rekabet avantajlarının somutlaştırılması
- Kişi yada işletmelere ait kaynakların ve varlıkların belirlenmesi
- Tecrübelerin, bilgilerin ve verilerin listelenmesi
- Tanımlı konuya hakim olunması
Weakness (Zayıf Yönler)
SWOT analiz unsurlarından zayıf yönler, bir problemle karşılaştığımızda yaşadığımız eksik ve geliştirilmesi gereken alanların belirlenmesine yardımcı olmaktadır. Bir sorunun düzeltilmesi, bir eksiğin giderilmesi ancak ona yakından bakmakla mümkün olmaktadır. SWOT analizi, kişi ve kurumların zayıf yönlerini net bir şekilde görebilmeleri için, aşağıdaki alanların değerlendirilmesini önermektedir.
- Kişi ya da işletmenin eksik kalmış yetenekleri nelerdir?
- Rekabet gücünü etkileyen boşluk alanları var mıdır?
- Finansal durum yetersizliği söz konusu mudur?
- Süreç yönetiminde hissedilen eksikler nelerdir?
- Veri yetersizliği hangi aşamada önem teşkil etmektedir?
- Mevcut varlıkların görülmesi ancak değerlendirilmemesi.
Opportunities (Fırsatlar)
SWOT analizinin fırsatlar unsuru, birçok kişi yada kurum için yeni girişim olanaklarının kaçırılmasını engeller. Fırsatlar unsuru aynı zamanda, karşı karşıya kalınan spesifik bir durumda, yeni çözüm önerileri getirilmesini ve dış etkenlerin yeniden ele alınmasını mümkün kılmaktadır. SWOT analizinde fırsatların değerlendirilmesi için kullanılan açılımlar ise şöyledir.
- Sektörel gelişmelerin listelenmesi.
- İnovasyonların ve teknolojik gelişmelerin takip edilmesi.
- Global ölçekte ve küresel etkilerin değerlendirilmesi.
- Coğrafi konum avantajlarının listelenmesi.
- Devlet ve sektör politikalarının yeniden incelenmesi.
- Rakip analizi sonrası çıkan avantajların, aksiyon planlarına dahil edilmesi..
Threats (Tehditler)
SWOT analizi tehditler unsuru, bireysel ve kurumsal ölçekte, olası sorunlar karşısında çözüm önerileri getirirken, çözüme engel olma potansiyeli bulunan faktörlerin tespit edilmesini sağlamaktadır. İşletmeler ve bireyler bu şekilde gerekli önlemleri alabilmekte ve stratejilerini bu doğrultuda belirleyebilir. Tehditler unsurunun açılımları ise aşağıdaki şekilde listelenmektedir.
- Coğrafi bölgenin ekonomik ve politik durumları
- Mevcut ve olası rakiplerin durumları
- Kaynak yetersizliklerinin tespiti
- Coğrafi konum dezavantajları
- Teknolojik altyapı yetersizliklerinin belirlenmesi
- Pazar taleplerinin netleştirilmesi
SWOT analizinin tehditler unsuru, bazı durumlarda işletme ve kişilerin zayıf ya da güçlü yanlarını da ortaya çıkarma potansiyeline sahiptir. Bu durum hem fırsatlar hem de tehditler unsuru için geçerlidir. SWOT analizinin başarılı olması, tanımlı başlıkların ve açılımların tespit edilerek, değerlendirilmesini, her bir veriye objektif şekilde yaklaşmasını gerektirmektedir. SWOT analizi tehditler unsurunun net bir şekilde ele alınması, bir sonraki hamlenin daha doğru şekilde oluşturulmasına yardımcı olmaktadır.
Neden SWOT Analizi Yapılmalıdır?
SWOT analizi, spesifik bir projeye ait hedeflerin net bir şekilde tanımlanması, ilgili proje için süreç akışı oluşturulması için kullanılan, temel bir analiz aracıdır. SWOT analizi yaparken, mutlaka analizin temel unsurları üzerinden ilerlemelidir. SWOT analiz süreci, tanımlanan dört alan içerisinde yürütülmelidir. Öncelikle güçlü yönlerin belirlenmesi analizin temel zeminini oluşturmaktadır. Ardından kişi yada işletmeye ait zayıf yönler değerlendirilmelidir.
Dış koşullara bağlı olarak şekillenen fırsatlar ve tehditler hem bireyler hem de işletmeler için farklılık göstermektedir. Bir projenin yada girişimin başarılı olması, efektif şekilde oluşturulan SWOT analizi ile desteklenmektedir. SWOT analizi kişi ve kurumlar için başarıyı etkileyen ve belirleyen önemli araçlardan biridir. SWOT analizi iş hayatında bireylerin kariyer yolculuğunun şekillendirilmesinde yardımcı olmaktadır. Şirketler için ise stratejik planlamaların oluşturulması, iç ve dış unsurların detaylarıyla ele alınması SWOT analiz ile mümkün olmaktadır. SWOT analiz, herhangi bir ürün, hizmet, endüstri ya da birey için kullanılabilmektedir.
SWOT Analizinin Amacı Nedir?
SWOT analizi, kurum ve kuruluşların hedeflerini ve misyonlarını gerçekleştirebilmeleri için, uygulamaya alınacak stratejilerin şekillendirilmesine yardımcı olmaktadır. İşletmelerin mevcut amaçlarının ve hedeflerinin, şirket politikası, kurumsal amaç ve hedeflerle uyumluluğu, SWOT analiz ile belirlenmektedir. SWOT analiz sonuçları işletmeler ve bireyler için net bir şekilde ortaya konulan verilere ulaşmanın en kestirme ve işlevsel yoludur. Her işletmenin uygulama sürecine alınması gereken, periyodik olarak güncellenmesi beklenen, stratejik yönetim plânı bulunmaktadır.
Stratejik yönetim plânlarının oluşturulmasında SWOT analizinin güçlü bir yeri bulunmaktadır. Şirketlerin SWOT analizine başlamadan önce kendilerine sormaları gereken temel sorular ise aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır.
- Şu an tam olarak neredeyiz?
- Nereye gitmeyi hedefliyoruz?
- Gitmek istediğimiz hedefe nasıl ulaşabiliriz?
- Başarı sürecimizi nasıl takip edebiliriz ve değerlendirebiliriz?
Tüm soru başlıkları hem şirketler hem de bireyler için SWOT analizine başlamadan önce sorulacak alanları içermektedir. SWOT analizi yapılış amacına göre, ilgili soruların değerlendirilmesi, süreç yönetimini de desteklemektedir. SWOT analizi yapma amacı sadece kişi yada kurumlarla da sınırlı değildir. İşletmeler rakiplerini daha yakından tanımak, gerekli aksiyonları almak için de rakip analizi ile SWOT analizini birleştirebilmektir. Rakip analizi de SWOT analizinin temel dinamiklerinin, tanımlı rakibe uyarlanması ile gerçekleştirilmektedir.
SWOT Analizin Önemi
Günümüz teknoloji çağı, rekabetin üst seviyelerde yaşandığı bir süreci kapsamaktadır. Ülkelerin, kurum ve kuruluşların, organizasyonların, içerisinde bulundukları çağa ayak uydurabilmek için, gerekli önlemleri almaları ve aksiyona geçmeleri önerilmektedir. Bireysel düzlemde de kişilerin kendilerini geliştirmeleri, güncellemeleri ve kendilerini yakından tanımaları büyük önem taşımaktadır.
SWOT analizi hem bireylerin hem de global ölçekte işletmelerin değişen koşullara uyum sağlamasını desteklemektedir. Mevcut durum analizini de ortaya koyan içerdeki ve dışarıdaki unsurlar, gerekli aksiyonların alınması için yol haritası görevi üstlenmektedir. İşletmelerin stratejik yönetim süreçlerinde SWOT analizi unsurlarının ele alınması, uygulama aşamasına taşınması, bilinirliklerini ve başarılarını sürdürülebilir kılmaktadır. SWOT analizi iş süreçlerinin ve mevcut varlıkların değerlendirilmesi için de önemli bir kaynak oluşturmaktadır.
İşletmeler yeni inovasyonlarını piyasaya sürmeden önce, bu doğrultuda net olarak tanımlanmış veriler çerçevesinde hareket edebilmektedir. SWOT analizi kavramı 1960 yılında Harvard Üniversitesi profesörü Edmund P. Learned ve ekip arkadaşları profesör Roland Christensen, Kenneth Andrews ve William D. Guth tarafından geliştirilmiştir. Geçmişten günümüze geçerliliğini hala koruyan, en etkili ve işlevsel analiz araçları arasında SWOT analizi gösterilmektedir.
SWOT Analizi Nasıl Yapılmalıdır?
En etkili sonuçların alınması için, SWOT analizinin temel unsurlarını, belirlenmiş spesifik sorularla açmak gerekmektedir. Günümüzde işletmelerin yönetim kadroları, satış ve pazarlama departmanları, insan kaynakları yöneticileri, sürdürülebilir başarı için SWOT analizinden yararlanmaktadır. Özellikle işletmelerin büyüme ve gelişme süreçlerinde karşılaşılan zorlukların tespit edilmesi, çözüme ulaştırılması, ekip üyelerinin verimli şekilde çalışmasının desteklenmesi için, SWOT analizi en işlevsel teknikler arasına girmektedir.
SWOT analizinin iç faktörleri, işletme yada bireylerin, güçlü ve aktif olarak kullanılması gereken yönlerinin ortaya çıkarılmasını hedeflemektedir. Bu şekilde işletmeler ve bireyler mevcut potansiyellerini gerçekleştirmek için harekete geçebilmektedir. Dış faktörler ise olası risklerin tespit edilmesi, gereken zamanda gereken önlemlerin alınmasını, iyileştirme süreçlerinin başlatılmasını mümkün kılmaktadır.
Güçlü Yönlerin Belirlenmesi
SWOT analizi yaparken, “Güçlü Yönlerin” belirlenmesi için aşağıdaki sorular sorulmakta ve olası cevaplar sıralanmaktadır.
- Kişi ya da işletmeyi rakiplerinden ayıran, üstün yapan özellikler nelerdir?
- İşletme içerisinde neler en iyi şekilde uygulanıyor?
- Mevcut rakipler, kişi yada işletmenin neyi daha iyi yaptığını düşünüyor?
Olası yanıtlar ise;
- Geri dönüşüm oranlarının yüksek olması
- Ekip üyeleri arasındaki iletişimin güçlü olması
- Müşteri ilişkileri yönetimi konusunda başarılı olunması
- Kârlılık oranlarının beklentiler ile uyumlu bulunması
- Yetkinlik düzeyi yüksek çalışanlara sahip olunması
- Stok doluluk oranlarının uygun düzeyde olması
- Üretim faaliyetlerinin kusursuz işlemesi
Zayıf Yönlerin Belirlenmesi
SWOT analizinde güçlü yönler belirlendikten sonra, “Zayıf Yönlerin” ve iyileştirilmesi gereken alanların belirlenmesi için aşağıdaki sorular sorulmakta ve olası cevaplar sıralanmaktadır.
- Kurum bünyesinde neler kötü şekilde işlemektedir?
- İşletme içerisinde iyileştirilmesi öncelikli olan alanlar nelerdir?
- Rakip analizinde tespit edilen zayıf yönleri nelerdir?
- İşletme hangi alanlarda verimli değildir?
- Kurum yada işletme bünyesinde neleri yapmaktan kaçınılmalıdır?
Olası cevaplar ise;
- Geri dönüşüm oranları hedeflerin altında
- Müşteri sadakat programı aksıyor
- Çalışan memnuniyet düzeyi istenilenin altında
- Ekip üyeleri arasındaki iletişim düşük
- Sosyal aktivite plânlaması yeterli değil
- Organizasyonel sorunlar (Görev tanımları gibi)
- Prim sistemindeki eşitsizlikler
Fırsatların Belirlenmesi
SWOT analizinin üçüncü aşaması ise “Fırsatların” belirlenmesini içermektedir. Fırsatların belirlenmesi ve değerlendirilmesi için aşağıda yer alan soruların sorulması önerilmektedir.
- Bugün itibari ile kişi yada kurum hangi somut fırsatlara sahiptir?
- Çevrede kişi yada kuruma yarar sağlama potansiyeli bulunan gelişmeler var mıdır?
- Yineleyen yaklaşımlardan ve stratejilerden hangileri fayda sağlamaktadır?
- Bu faydalar nasıl çoğaltılabilir?
- Eylem plânlarına dâhil edilmeyen ancak yarar sağlayabilecek içerikler nelerdir?
- Yer alınan sektör ve pazar içerisinde neler eksiktir?
Tehditlerin Belirlenmesi
SWOT analizinin dördüncü ve son aşamasında “Tehditler” belirlenmektedir. Tehditler unsuru, uygulamaya alınan yada alınması plânlanan stratejilerin, karşılaşabileceği problemlerin önceden tespit edilmesine yardımcı olmaktadır.Tehditlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi için aşağıda yer alan sorulara öncelik verilmektedir.
- Mevcut aksiyon plânında uygulanan olumsuz yaklaşımlar nelerdir?
- Karşılaştığımız engeller nelerdir?
- Spesifik bir ürün yada hizmete ait standartlar güncellenmiş midir?
- Değişen teknolojik altyapıya uyumsuzluk var mıdır?
- Finansal yönetim ve nakit akışı problemleri yaşanıyor mu?
- Rekabet içerisinde zarar verme potansiyeli bulunan dinamikler nelerdir?
- Uygulamaya alınan iş modelinde karşılaşılan engeller nelerdir?
Yukarıda açılımı yapılan tüm unsurlar, SWOT analizinin dörde bölünen ilgili alanlarına yazılmaktadır. Bu şekilde kişi ve işletmeler için mevcut durumlarını görebilecekleri net bir tablo oluşturulmaktadır.
SWOT analizi sonucunda işletmeler, zayıf ve güçlü yönlerini listeledikleri için, çıkan veriler üzerinden değerlendirme yapabilmektedir. Olası tehdit ve fırsatların değerlendirilmesi de yine SWOT analizinde çıkan somut veriler üzerinden yapılmaktadır. SWOT analizi bireylerin ve şirketlerin, objektif ve dürüstçe kendilerine yakından bakmalarına, dijital çağ evrenini ve rakiplerini analiz etmelerine, kendilerini iyileştirme ve güncelleme yapma imkânına sahip olmalarına yardımcı olmaktadır.
SWOT Analizi Nasıl Değerlendirilmelidir?
SWOT analizi her birey ve işletme için özneldir. SWOT analizinin temel dinamikleri ve faktörleri aynı başlıklar altında ele alınsa bile, çıkan sonuçlar ilgili işletme ve birey için kullanılabilecek verileri içermektedir. Kişi ve kurumlar SWOT analizinin dört temel başlığına ait soruları yanıtladıktan sonra, değerlendirme sürecine geçmektedir. SWOT analizinin değerlendirilmesinde yardımcı olabilecek soru başlıkları ise şöyledir.
- Güçlü yanlarımız nasıl değerlendirilir? Nasıl daha aktif hale getirilir?
- Zayıf yönler nasıl güçlendirilmelidir? Zayıf yanlar nasıl etkisiz hale getirilebilir?
- Fırsatlar en verimli ve işlevsel şekilde nasıl değerlendirilir?
- Tehditlere karşı savunma mekanizması var mıdır? Yoksa yeni savunma mekanizmaları nasıl oluşturulur?
SWOT analizini uygulamak oldukça basittir. Bu basit ve sadeliğine rağmen SWOT analizi hem işletmeler hem de bireyler için güçlü ve zayıf yönlerinin, tehdit ve fırsatlarının belirlenmesinde etkili şekilde rol almaktadır. Bireysel ve kurumsal ölçekte güçlü yanlara odaklanılması, zayıf yönlerin güçlendirilmesi, tehditlerin minimum düzeye çekilmesi, fırsatların avantaja dönüştürülmesi SWOT analizinin en önemli dinamikleri arasındadır.
SWOT analizini yeni bir projeye başlarken, yeni bir iş arayışında, mevcut durumu iyileştirme çalışmalarında kullanmak mümkündür. SWOT analizi en işlevsel stratejilerin oluşturulması ve doğru aksiyon adımlarının atılmasını desteklemektedir. SWOT analizi ile yeni bakış açıları kazanmak, görünmeyeni görmek, rakipleri anlayabilmek ve başarı plânlarını bu doğrultuda oluşturmak oldukça kolaydır. SWOT analizi yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ise, her zaman gerçekçi ve objektif davranmaya özen gösterilmesi olarak belirtilmektedir.
