Proxy Nedir, Ne İşe Yarar?

Proxy, internet kullanıcılarının bir web sitesine bağlanmak istediklerinde, farklı bir kanal üzerinden bağlantı kurmalarını sağlayan araç olarak ifade edilmektedir. Proxy dijital literatürde “Ara Sunucu” veya “Vekil Sunucu” olarak da tanımlanmaktadır. İnternet üzerinde çevrimiçi moda geçildiğinde, kullanıcıların ziyaret etmiş oldukları web siteleri yada ISS (Internet Servis Sağlayıcı) aracılığıyla geçmiş veriler izlenmektedir. Bu durum, kullanıcı IP adresi gibi temel verilerinin saptanmasını sağlamaktadır.

İnternet kullanıcısının IP adresinin görüntülenmesi ise ziyaret edilen web sitesi konumu üzerinden, kullanıcının lokasyonunun belirlenmesini de mümkün kılmaktadır. Dijital dünyada bıraktığımız izler ve kişisel veriler oldukça önemlidir. Proxy kullanımı, çevrimiçi kişisel verilerin izlenmesi durumunu ortadan kaldırmaktadır.

Kullanıcı ve internet arasında sunucular üzerinden kurulan bağlantı, sunucu üzerinde tanımlanan IP adresini değiştirmektedir. Ardından ise kullanıcının ziyaret etmek istediği web sitesine bağlanmaktadır. Proxy aracı ile web hareketleri sadece internet kullanıcısına özel çalışmaya başlamaktadır. Web sunucularından iletilen yanıtlar sonucunda kullanıcının IP adresi açığa çıkmamaktadır.

Proxy Sunucularının İşlevleri

Proxy kullanımı kişilere gelişmiş gizlilik düzeyi sunmaktadır. Tanımlı bir tarayıcı üzerinden, Proxy sunucuları aracılığıyla herhangi bir web sitesine bağlanmak mümkün olmaktadır. Proxy ile internet kullanıcısının direk olarak değil, köprü görevi üstlenen Proxy sunucuları aracılığıyla web sitelerine erişimi sağlamaktadır. Bu sistemde ek bağlantı oluşturularak Proxy sunucularına istek gönderilmektedir. Ardından, Proxy erişilmesi talep edilen konumdaki bilgiyi alarak kullanıcıya iletmektedir.

Proxy temel olarak, sunucunun web sitesine girmesi ve sitede barındırılan verileri çekmesi, kullanıcıya göstermesi olarak işlemektedir. Proxy kullanımının nedeni ise internet kullanıcılarına ait IP adreslerinin gizlenmesi ve bağlı bulunan ağ üzerindeki sınırlamalardan korunması olarak belirtilmektedir. Ülke bazında girişi sınırlandırılan yada yasaklanan web sitelerine erişim sağlamak için de Proxy sunucularından yararlanılmaktadır.

Proxy sunucuları kullanıcılarına ücretsiz ve premium hizmetler vermektedir. Ücretsiz Proxy hizmetleri internet kullanıcısı için temel gizlilik ayarları sunarken, premium hizmetler özel şifreleme sistemlerini ve ek güvenlik önlemlerini içerisinde barındırmaktadır. Kullanıcının beklentilerine ve ihtiyaçlarına göre Proxy seçimi yapılmaktadır. Proxy kullanıcıları arasında bireysel ve ticari girişimler bulunmaktadır. Proxy kullanıldığında kişisel internet sağlayıcı hizmetine gerek kalmaz. İnternet kullanıcıları farklı bir IP adresi üzerinden, ağ üzerinde kendilerine özel bir alan oluşturabilmektedir.

Proxy Sunucularının Özellikleri

İnternet kullanıcıları, ziyaret etmek istedikleri web sitelerinin adreslerini direk olarak tarayıcılarına tanımlamak yerine, Proxy sunucu hizmetleri veren sitelere yazabilir. Bu sunucular alınan hizmete bağlı olarak ücretli yada ücretsiz olabilmektedir. Proxy sunucusu, kullanıcının tanımlamış olduğu web sitesine girerek, site içeriğini kullanıcı ile paylaşmaktadır. Kurulan bağlantı ise ara sunucunun (Proxy) IP adresi üzerinden işlemektedir. 

Bu şekilde kullanıcıya ait IP adresi de kullanılmamış olmaktadır. Proxy kullanımının özellikleri arasında güvenli bir bağlantı sağlaması ve daha hızlı bir internet hizmeti sunması bulunmaktadır. Proxy sunucu özellikleri, kullanıcılara işlevsel bir görünüme sahip farklı avantajlar yaratmaktadır. Kullanıcıların taleplerine ve beklentilerine cevap veren bu özellikler, veri kaynaklarına hızlı erişim ile özetlenmektedir. 

Günümüz teknoloji çağında hız faktörü her alanda geçerliliğini korumaktadır. Proxy sunucuları da kullanıcıların daha az zamanda daha fazla işlem yapmasını mümkün kılmaktadır. Proxy sunucuları ayrıca internet kullanımında doğru bağlantıların kurulmasını da sağlamaktadır. Proxy sunucularının dahili sistemleri, kullanıcı güvenliğini bir üst seviyeye taşımaktadır. Genellikle premium (Ücretli) Proxy hizmetleri arasında yer alan zararlı yazılım ve virüs koruması da, bu aracın tercih edilme nedenlerindendir. Proxy sunucularının özellikleri arasında, basit bir şekilde bölgesel yönlendirme yapılabilmesi de bulunur.

Proxy Kullanım Nedenleri

Daha özgür ve daha güvenli internet kullanımı için Proxy sunucularının özelliklerinden yararlanılmaktadır. Proxy sunucuları yaygın olarak, erişim engeli bulunan yada sınırlanan web sitelerine giriş için kullanılmaktadır. Ancak Proxy kullanım nedenleri bununla sınırlı değildir. Mevcut internet sunucuları yeterli olmayan şirket ve işletmeler, daha hızlı internet bağlantısı kurabilmek ve güvenlik özelliklerinden yararlanmak için de Proxy kullanımını tercih etmektedir. 

Proxy sunucularının bir başka kullanım nedeni de internet dolandırıcılığı, kimlik sahtekarlıkları, veri sızdırmaları gibi olası tehditlerden korunmak olarak gösterilmektedir. Proxy sunucuları, internet kullanıcılarını tüm bu risklerden koruma özelliğine sahiptir. İnternet üzerinde anonim şekilde gezinti yapmak isteyen kullanıcılar da Proxy sunucularını tercih etme eğilimi göstermektedir. Proxy sunucuları, kullanıcıların mevcut IP adreslerini tüm dijital veri dünyasından gizlenebilir. Proxy sunucuları ile internet bağlantısı yapıldığında, kullanıcı IP adresi yerine “Vekil Sunucu” yani Proxy IP adresi gösterilmektedir. 

Bu durum, kullanıcılar için daha geniş kapsamlı bir gizlilik imkanı sunmaktadır. Proxy sunucuları ile internet bağlantısı kurulduğunda, yüklenen tüm içerikler önbelleğe alınmaktadır. Kullanıcıların web sitelerine çok daha hızlı girmelerine imkan sağlayan bu özellik, Proxy kullanım nedenlerinden biri olarak açıklanmaktadır. Bazı durumlarda Proxy sunucuları mevcut tehditleri engelleyerek, kullanıcının ilgili web sitesine girişini sınırlayabilir. Kullanıcıdan önce Proxy sunucularına iletilen bu tehditler, internet güvenliği sağlamaktadır.

Proxy Türleri ve Açılımları       

İnternet kullanıcılarının çevrimiçi gizliliklerini bir üst seviyeye çıkarmak için kullandıkları Proxy sunucuları üç ayrı grupta ele alınmaktadır. Bunlar;

• Saydam (Transparent) Proxy Sunucusu
• Anonim Proxy Sunucusu
• Elit Proxy Sunucuları

Saydam Proxy Sunucusu

Ücretsiz olarak hizmet veren “Saydam Proxy Sunucusu” internet kullanıcılarının en çok tercih ettiği Proxy türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Saydam Proxy sunucuları IP adreslerini kısmi olarak görüntülenmektedir. Bu Proxy türünün IP adresi gizleme özelliği tam olarak gelişmemiştir. Profesyonel bir hizmet olmayan saydam Proxy sunucuları, saklanmaya çalışılan IP adreslerinin kolayca açığa çıkarılmasına neden olabilmektedir. Saydam Proxy sunucularında ayrıca, veri trafiği için oluşturulan herhangi bir şifreleme bulunmamaktadır.

Anonim Proxy Sunucusu

IP adreslerinin gizlenmesi gibi orta seviyeli güvenlik hizmeti sunan “Anonim Proxy Sunucusu”, internet kullanım düzeyi daha yüksek kişiler tarafından tercih edilmektedir. Anonim Proxy türü IP adreslerini bulmak, saklamak ile görevlidir. Bu şekilde, web sitelerinin kullanıcılara ait IP adreslerine erişimi engellenmektedir. Ancak detaylı ve profesyonel incelemelerde yine de kullanıcı IP adresine ulaşmak anonim Proxy sunucularında mümkündür. Anonim Proxy sunucularının dezavantajı ise şifreleme konusunda yetersiz oluşlarıdır. Anonim Proxy sunucularının ücretsiz olarak sunulan, trafik kotası bulunan ve premium (Ücretli) versiyonları bulunmaktadır.

Elit Proxy Sunucuları

IP adreslerinin en üst seviyede korunduğu, IP lere erişimin oldukça zor olduğu “Elit Proxy Sunucuları”, kullanıcıların web trafiklerinin şifrelenmesi konusunda da oldukça başarılıdır. Üst düzey koruma sağlayan Elit Proxy sunucuları, kullanıcı verilerine erişmeye çalışan sistemleri de engellemektedir. Proxy türleri arasında en güvenilir seçenek olan Elit Proxy sunucuları, olabilecek en hızlı bağlantıyı da sağlama özelliğine sahiptir. Günümüzde orta ve büyük ölçekli işletmeler de Elit Proxy sunucu türünden yararlanmaktadır. Elit Proxy sunucuları bağlantı türlerine göre iki ayrı şekilde kullanılır. Bunlar;

• HTTP Proxy Sunucuları
• SOCKS Proxy Sunucuları şeklindedir.

HTTP Proxy Sunucuları

Bu Proxy sunucuları genellikle, IP adreslerinin gizlenmesi ve daha hızlı internet erişimini mümkün kılmak amacıyla kullanılmaktadır. “HTTP Proxy Sunucuları”, HTTP protokolleri dışında başka herhangi bir protokole bağlantı oluşturmazlar. Sınırlanmış yada engellenmiş web sitelerine erişim sağlamak için HTTP Proxy sunucusu tercih edilmektedir.

SOCKS Proxy Sunucuları

HTTP sunucularına oranla çalışma akışı oldukça yavaş olan “SOCKS Proxy Sunucuları”, SMTP “Simple Mail Transfer Protocol” ve FTP “File Transfer Protocol” sunucuları da desteklenmektedir. SOCKS Proxy sunucularının olağandan yavaş çalışması sebebiyle çevrimiçi oyunlar, dosya transferleri gibi işlemlerin yürütülmesi zorlaşmaktadır. SMTP desteği bulunan SOCKS Proxy sunucularının bu nedenle E-posta trafiğini yönetmek için kullanılması da önerilmez.

Proxy Ayarları Nasıl Yapılmalıdır?

Proxy sunucuları, kullanıcıların manuel olarak uygulayabilecekleri kolay ayarlar ile yapılan değişiklikleri, internet etkinliklerine yönlendirmektedir. İnternet tarayıcılarının “Gelişmiş Güvenlik” özellikleri üzerinden “Proxy” seçeneği bulunarak, kullanılan mevcut sunucunun güncellenmesi mümkündür. seçilen Proxy sunucusunun düzenli şekilde kullanılmayacağı durumlarda, bu ayarın yapılması kullanıcılar için tercih edilmeyebilir. Ancak, ayarların tamamen değiştirilmesi ile mevcut web tarayıcısında tanımlı olan sunucuya bağlanmak da kullanılabilecek yöntemler arasındadır. Proxy sunucuları için ayar değişiklikleri “Yerel Ağ” bağlantıları üzerinden de gerçekleştirilmektedir. Kullanılan tarayıcıya göre Proxy ayarı yapmak farklılık göstermektedir. Günümüzde yaygın olarak kullanılan tarayıcılarda Proxy ayarı yapmanın yolları ise aşağıda belirtilmektedir.

Google Chrome Proxy Ayarı

Bilgisayarında Google Chrome tarayıcısını kullananlar için Proxy ayarı yapma adımları şöyledir;

• Google Chrome açılır
• Ana ekranın sağ üst köşesinde yer alan “Üç Çizgi” alanına tıklanır
• “Ayarlar” sekmesi açılır           
• Açılan ekranın en alt kısmında yer alan “Gelişmiş Ayarlar” seçilir
• Tanımlı ağ başlığının alt kısmında gösterilen “Proxy Ayarlarını Değiştirin” butonu tıklanır
• “Bağlantılar” sekmesinde bulunan “Yerel Ağ Ayarı” seçilir
• Açılan ekranda “Yerel Ağlar İçin Proxy Sunucusu Kullan” seçeneği aktive edilir
• Adres alanına Proxy sunucusuna ait “IP Adresi” yazılır
• Port alanına ise Proxy’e ait “Port Değeri” tanımlanır
• “Tamam” sekmesine tıklanarak, işlem akışı tamamlanır

Yandex Proxy Ayarı

• Yandex tarayıcısı açılır
• Ana ekranın sağ köşesinde bulunan “Üç Çizgi” alanına tıklanır
• “Ayarlar” sekmesi tıklanır
• “Sistem Seçenekleri” tıklanır
• Tanımlı ağ başlığında belirtilen “Proxy Ayarlarını Değiştirin” butonu seçilir
• “Bağlantılar” sekmesinde yer alan “Yerel Ağ Ayarı” tıklanır
• Ekranda çıkan “Yerel Ağlar İçin Proxy Sunucusu Kullan” seçeneği üzerinden aktivasyon sağlanır
• Adres bölümüne Proxy sunucusuna ait “IP Adresi” girilir
• Port alanına ise Proxy’e ait “Port Değeri” yazılır
• “Tamam” sekmesine tıklanarak, işlem akışı bitirilir

Internet Explorer Proxy Ayarı

• Internet Explorer açılır
• “Araçlar” sekmesine tıklanır
• “İnternet Seçenekleri” üzerinden “Ayarlar” bölümü açılır
• “Bağlantılar” sekmesi aktive edilir
• Ardından “Yerel Ağ Ayarı” tıklanır
• “Proxy Sunucusunu Kullan” seçeneği onaylanır
• Adres alanına Proxy “IP Adresi” girilir
• Port kutucuğuna ise Proxy “Port Numarası” yazılır
• “Tamam” sekmesine tıklanarak, işlem tamamlanır

Mozilla Firefox Proxy Ayarları

• Mozilla Firefox açılır
• “Araçlar” sekmesine tıklanır
• Önce “Seçenekler”
• Ardından “Ayarlar” sekmesi açılır
• “Gelişmiş” sekmesine tıklanır
• “Ağ” sekmesi seçilir
• “Ayarlar” sekmesine tıklanır
• “Vekil Sunucu Düzenle” seçilir
• Ardından “Vekil Sunucu Ayarları” tıklanır”
• “HTTP Vekil Sunucusu” kutucuğu seçilir          
• “IP Adresi” girilir
• “Port Değeri” tanımlanır
• “Tamam” sekmesine tıklanarak, işlem akışı bitirilir

Apple Safari Proxy Ayarı

• Safari tarayıcısı açılır
• Sağ üst köşede bulunan “Dişli” ikonu tıklanır
• “Seçenekler” sekmesine tıklanır
• “Gelişmiş” sekmesi seçilir
• “Proxies” tıklanır
• “Ayarları Değiştir” seçilir
• “Bağlantılar” tıklanır
• “Yerel Ağ Ayarı” seçilir
• “Yerel Ağ İçin Proxy Kullan” tıklanır
• Adres alanına Proxy “IP Adresi” tanımlanır
• “Port Değeri” kısmına tanımlı değer girilir
• “Tamam” sekmesine tıklanır ve işlem akışı sonlandırılır

Popüler Proxy Siteleri

Proxy sunucularının temel işlevi, internet kullanıcılarının kimliklerini maskelemek, güvenli ve özgür bir internet deneyimi yaşatmak üzerine kurulmuştur. Günümüzde yaygın olarak kullanılan popüler Proxy siteleri aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır.

Hidester

Hidester, kullanıcıların bilgisayarlarını tehdit oluşturan komut dosyalarından ve tüm kötü amaçlı yazılımlardan korumak için geliştirilmiş bir web sitesidir. Hidester, SSL Proxy desteğine sahip popüler siteler arasına girmektedir. Hidester için, sektörde yer alan güvenilirlik düzeyi yüksek ve ücretsiz Proxy sitesi tanımlaması yapılmaktadır. internet kullanıcıları web üzerinde gezintilerine başlamadan hemen önce sunucular üzerinden seçim yapabilmektedir. Hidester üzerinden ABD yada Avrupa sunucusu seçmek mümkün olmaktadır. 

Hidester Proxy sitesinin öne çıkan özellikleri ise şöyledir;

• URL şifreleme
• Çerezleri kabul veya reddetme
• Komut dosyalarının kabul veya reddedilmesi
• Nesne yüklemelerinin önlenmesi

Hidester Proxy sitesi ile kullanıcılar bilgisayarlarını farklı bir işletim sistemine sahipmiş gibi gösterebilmektedir. Hidester kullanıcılarına ücretsiz olarak geçici E-posta adresi ve şifre üretici hizmeti de sunmaktadır. Hidester premium versiyonu ise kullanıcılarına mevcut hizmetlerin yanında, farklı ülkelerdeki sunuculara erişim hakkı da tanımaktadır.

ProxySite

ProxySite, dünya genelinde kısıtlanmış yada yasaklanmış web sitelerine giriş için kullanılan popüler Proxy sitelerinden biridir. ProxySite ile ABD ve Avrupa lokasyonlarında farklı sunucular arasından seçim yapmak mümkündür. Kullanıcı deneyimi üst seviyede olan ProxySite, globalde milyonlarca internet kullanıcısının favorisi haline gelmiştir. 

ProxySite özellikleri ise aşağıdaki gibidir.

• Çerez kontrolleri
• Komut dosyalarının kullanım alanlarının belirlenmesi
• Nesnelerin kontrol altında tutulması
• Reklâmların engellenmesi

ProxySite nin en büyük avantajı ise kullanılan sunucunun anlık olarak değiştirilebilmesi gösterilir.

Hide.me

Hide.me Proxy sitesi, ABD, Hollanda ve Almanya lokasyonlarındaki sunucuların kullanılmasını mümkün kılmaktadır. Hide.me sitesi ücretsiz olarak hizmet vermektedir. Her düzeyden internet kullanıcısının kolayca yönetebileceği basit çözümler sunmaktadır. Hide.me Proxy sitesi, çerez kontrolleri, şifrelemeler, komut dosyalarının devre dışı bırakılması gibi temel hizmetleri içerisinde barındırmaktadır. Hide.me sitesinin özellikleri ve anlaşılır arayüzü, kullanıcıların tercih nedenleri arasında yer almaktadır.

KPROXY

KPROXY Proxy sitesinin alternatiflerinden en büyük farkı, web Proxy özelliği kullanılırken, ana menünün gizlenme özelliğidir. Günümüzde birçok popüler Proxy sitesi, menünün gizlenmesi gibi bir seçeneğe sahip değildir. Bu durum, kullanıcıların internet üzerinde gezintilerini sınırlar ve zorlaştırmaktadır. KPROXY Proxy sitesi, bu özelliği ile kullanıcılardan tam puan almayı başarır. KPROXY kullanımının bir başka avantajı da mevcut sunucunun geç yanıt vermesi durumunda, anlık olarak farklı sunucular arasından seçim yapma şansı tanımasıdır. Ücretsiz Proxy sitelerinden biri olan KPROXY, kullanıcı kitlesini her geçen gün arttırmaktadır.

VPNBOOK

VPNBOOK Proxy sitesi üç farklı lokasyondaki sunucuların kullanılmasını mümkün kılmaktadır. Bunlar;

• ABD
• Kanada
• İngiltere olarak belirtilmektedir.

VPNBOOK Proxy sitesi kullanıcılarına HTTP desteği de sunmaktadır. İnternet kullanıcılarının verileri, HTTP desteği ile 256 bit olarak şifrelenmektedir. VPNBOOK Proxy sunucusu, pek çok Proxy sitesinde olduğu gibi çerez kullanımı, çerezlerin engellenmesi, komut dosyalarının yönetilmesi gibi temel hizmetleri kullanıcıları ile buluşturur.

Megaproxy

Anonim Proxy sitelerinden biri olan Megaproxy, sunduğu hizmetlerle alternatiflerine göre daha fazla ön plana çıkmaktadır. Megaproxy benzersiz özellikleri arasında OS gizleme ve değiştirme opsiyonu bulunmaktadır. Çerezlerin yönetilmesi, reklâmların engellenmesi Megaproxy Proxy sunucusunun standart özelliklerindendir. Bunun yanında kullanıcıların mevcut bilgisayarlarının işletim sistemlerinin farklı şekilde gösterilmesi de Megaproxy ile mümkün hale gelmektedir. Tüm özellikleri ile kullanıcıların ilk tercihleri arasına girmeyi başaran Megaproxy Proxy sitesinin tek dezavantajı ise 200 KB ve üzeri dosyaların indirilme sorunu olarak gösterilmektedir.

Whoer

Proxy siteleri seçeneklerinden en işlevsel ve hizmet kapasitesi yüksek olan alternatif, Whoer olarak gösterilmektedir. Whoer genel olarak Anonim Proxy sunucularını içerisinde barındırmaktadır. Ancak, Whoer üzerinden kullanıcı için seçilmiş olan Proxy sunucusu yine kullanıcının isteği ile 7 ayrı lokasyon arasından seçim yapılarak değiştirilebilir. 

Whoer Proxy sitesinde yer verilen lokasyonlar ise aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır.

• Fransa / Paris
• Hollanda / Amsterdam
• Rusya / Moskova
• Rusya / Saint-Petersburg
• İsveç / Stockholm
• Birleşik Krallık / Londra
• ABD / Los Angeles

Whoer fark yaratan bu özelliğinin dışında, temel Proxy hizmetlerini de kullanıcılarına sunmaktadır. Bu hizmetler arasında çerez yönetimleri, veri kontrolleri, şifrelemeler, komut dosyalarının kabul veya reddi bulunmaktadır.