IQ Nedir? Evde Uygulayabileceğiniz IQ Testleri

Karmaşık görünen ve yıllardır birçok araştırmaya konu olan zeka, birçok insanın merakla araştırdığı konuların arasında olmayı başarıyor. Özellikle insan zekası, farklı düşünce, sayısal ya da sözel ağırlık, bilişsel yetenekler, motor kabiliyetler, hız, yaratıcılık, hayal gücü gibi konularda kişiden kişiye büyük farklılıklar gösteriyor. Bu konularla ilgili binlerce akademik araştırma da var. Temel olarak bakıldığında bütün bu farklılığı sağlayan şeyinzeka seviyesi olduğu söyleniyor. Zeka seviyesi ya da daha bilinen adıyla IQ testi uzun bir süredir hayatımızda ve hepimizin merak ettiği bir konu. Biz de sizler için bu yazımızda IQ Nedir? Evde uygulanabilir IQ testleri nelerdir? gibi merak edilen konuları araştırdık.

IQ Nedir?

IQ Intelligence Quotient yani Zeka Katsayısı anlamına gelmektedir. IQ, herhangi bir kişinin problemleri çözme, analitik düşünme, hızlı karar alma gibi becerilerine ölçen sayısal değer anlamını taşır. Zekayı ölçmek için kullanılan bir test değeridir. 1910 yılında Alman bilim insanı William Stern, zeka yaşının kronik yaşa oranının zamanla değişmeyeceğini ve zekanın IQ ile ölçülebileceğini iddia etti. Ve bu doğrultuda diğer arkadaşları ile birlikte bir test tasarladı, zekayı ölçmek için bu testin kullanılabileceğini söyledi. O tarihten bu yana bizler için IQ testi zekayı ölçecek en kuvvetli parametrelerden biri haline geldi. 

Yapılan araştırmalara göre IQ ile ölçülen bilişsel zeka, kişinin okuma, anlama, öğrendiklerini uygulayabilme, rasyonel düşünme, problem çözme gibi kapasitelerini yansıttığını açıkladı.IQ, daha çok mantıksal zeka olarak tanımlanabilir.  IQ, yaş ve çevre etkenlerine göre değişiklikler gösterebilir. 

IQ Testi

IQ testi, insan zekasını ölçmek için kullanılan  bir test olarak karşımıza çıkmaktadır.IQ testleri yaş farkı gözetmeden genel bir IQ puanı ortaya çıkaran testlerdir. Bu testlerin birden fazla değişkeni vardır. Demografik etkenler de bu testlerin sonucunu doğrudan etkiler.  Yani 10 yaşında bir çocuk ile 55 yaşındaki bir yetişkinin IQ puanının aynı olmasını beklemek hatadır. Bunun yanı sıra değişkenlerden biri de sosyo-kültürel ortamlardır. Her sosyo-kültürel ortam için aynı IQ testini yapıp değerlendirmek de doğru olmayacaktır. Bu durumda da Türkiye’de gerçekleştirilen bir IQ testi ile Amerika’da gerçekleştirilen bir IQ testinin aynı olmaması gerekir. IQ testi ile sadece matematiksel zekanın ölçüldüğü doğru bilinen bir yanlıştır. IQ testi bilgiyi, hafızayı ve yetenekleri de ölçer. Nitelikli psikologlar ve uzmanlar tarafından oluşturulan IQ testleri dünya çapında fazlasıyla popülerdir. 

IQ testi için belirlenen ortalama puan 100’dür. Elde edilen IQ puanı ile öğrenme ve anlama konusundaki sınırlar fark edilip tedavi edilebilir. Çoğu IQ testinde 90 ile 110 arasındaki puan ortalama olarak kabul edilir. 90 ve altındaki değerler zihinsel geriliği göstermektedir. Özellikle 70 puan ve altı ciddi problemler olduğunu gösterir. 130 üzerindeki puanlar ise olağanüstü zekayı işaret eder. Tabi ki sadece IQ puanı bir insanın zekasını tanımlamak için yeterli değildir. IQ testleri özellikle çocuklar için büyük önem taşır. Bir çocuğun okul yaşamına hazır olup olmadığını öğrenebilmek için IQ testi yaptırmak önemlidir. Erken tanı konması da gelecekteki sorunlarla başa çıkmak için önemli ve büyük bir adım olmaktadır. Tüm bunların yanı sıra okuma ya da anlama zorluğu çekenler de IQ testi yaptırmalıdır. Kariyer planlaması yapılırken eksik noktaları görmek ve bunları düzeltmeye çalışmak da ileriye dönük olarak birçok şey kazandırır. 

IQ Nasıl Ölçülür?

IQ testinin içerisinde birden fazla aşama bulunmaktadır. Akıl yürütme becerisi, problem çözme, ilişik algılama, bilgi depolama ve hafıza gibi yönlerin tümünü inceler ve puanı buna göre belirler. IQ testi ile bir dizi farklı yetenek ölçülür. Bunlar: Uzaysal yetenek, matematiksel yetenek, dil yeteneği, hafıza yeteneğidir. Uzaysal yetenekte şekiller ve görseller üzerine bir beceri testi vardır. Matematiksel yetenekte de görece basit matematik işlemleri, mantık kullanma becerisi ölçülür. Dil yeteneğinde kelimeleri anlama, düzenleme, cümle tamamlama gibi beceriler ölçülür. Hafıza yeteneğinde ise görsel ya da duyusal unsurları hatırlama ölçülür. IQ testi tek bir alana bağlı değildir fakat genellikle bir alanda başarılı olanların diğer alanlarda da başarılı olduğu gözlemlenmiştir. 

IQ Testi Biçimleri

• Good Enough- Harris insan resmi çizme testi: Bu test yalnızca klinik psikolog muayenelerinde kullanılır. Test sırasında çizilmesi istenen resimler ile çocuğun zekası ve ruhsal dünyası hakkında bilgi alınmaya çalışılır. 
• WISC-R 4 : Diğer IQ testlerine göre çok daha ayrıntı içeren bir testtir. Özellikle çocuklarda ayrıntılı incelemeler gerektiğinde kullanılır. Kullanımı zor bir IQ testidir.
• CAS: Bu test genellikle 5-17 yaş arasındaki kişiler için kullanılır. CAS IQ testi ile çocukların ve gençlerin bilişsel yetenekleri hakkında bilgi sahibi olunabilir. Bu test sayesinde dikkat problemi ve öğrenme sorunu erken tespit edilip tedavi edilebilir.
• Stanford Binet: Bu test ilk kez 1905 yılında kullanılmaya başlanmış ve resmi hale gelmiştir. 2 yaşından başlayarak tüm yetişkinlere uygulanabilir. Test gittikçe zorlaşan 30 sorudan oluşur. Bu test de yalnızca uzmanlar eşliğinde yapılabilir. 
• Wechsler WAIS: Yetişkinlere özel olarak kullanılan bir IQ testidir. Bu testte performans yeteneği ve sözel yeteneği araştıran iki bölüm mevcuttur.
• Wechsler Çocuk Zeka Testi: 6-16 yaş arasındaki çocuklara uygulanan bir testtir. Bu test en yaygın kullanılan IQ testleri arasında yer alır. 
• Cattell Zeka Testi
• Porteus Labirent Testi
• Leiter Zeka Testi: Bu test konuşma ve işitme konusunda sorun yaşayan çocuklara özel olan bir IQ testidir.
• Bender Gestalt Görsel Motor Algı Testi: Bu testte de görsel mekan ve ince motor becerileri değerlendirilir.
• MOXO: Bu test bilgisayar ekranında gerçekleştirilen bir IQ testidir. Zamanlama, hiperaktivite, dikkat ve dürtüselliği değerlendiren bir test olarak karşımıza çıkmaktadır.

IQ Testi Puanları

IQ testi uygulanan kişilerin yaşına, yaşadığı ve büyüdüğü ortamlara ve bilişsel yeteneklerine göre değişkenlik gösterebilen bir testtir. Bu testte ortalama bir puan vardır. Bu ortalama puan genellikle 100’dür. Bu ortalama puan da testin yapılacağı nüfusun örneklemi alınarak bulunur. Yani bu testin yapılacağı bölgede, bölgenin insanlarını temsil edebilecek kişiler bulunur ve o kişilerin puanları doğrultusunda ortalama bir IQ puanı çıkarılır. Yaş sabit tutulur. IQ puanları ile ilgili sıralamaya bakacak olursak: 

• 0-24 puan aralığı zihinsel engel
• 25-44 puan aralığı öğretilebilir zihinsel engel
• 45-75 puan aralığı eğitime yatkın zihinsel engel
• 76-89 puan aralığı donuk ya da sınırda zeka
• 90-110 puan aralığı normal zeka
• 11-129 puan aralığı parlak zeka
• 130-160 puan aralığı üstün zeka
• 160 ve üzeri puanlar ise dahiyi göstermektedir.

Evde Uygulayabileceğiniz IQ Testleri

IQ testleri bazı siteler tarafından ücretsiz bir biçimde yapılmaktadır. Siz de bu siteler ile IQ testi yapıp IQ puanınızı kolaylıkla öğrenebilirsiniz.

• IQ Test Academy : Bu testte gittikçe zorlaşan 20 soru ile 5 dakika içerisinde IQ puanınızı öğrenmeniz mümkün oluyor. 
• Uluslararası IQ Testi: Bu testte de karşınıza 40 soru çıkıyor ve bu sorunun sonunda IQ puanınızı görebiliyorsunuz. 
• Mental UP IQ Testi: Bu testte de karşınıza çıkan soruları yanıtlayarak kısa bir süre içerisinde IQ puanınızı öğrenebilirsiniz. 
• Zeka Testi Merkezi : Sözel ve sayısal zeka, öğrenme, hız, performans gibi bölümlerden oluşan bu IQ testi ile de birkaç soruyu çözerek IQ puanınıza ulaşabilirsiniz. 
• IQ Global Test : Bu test ile IQ puanınızı kolaylıkla öğrenebilirsiniz. 
• Onedio : Bu sitede de karşınıza 10 sorudan oluşan bir test çıkıyor. Soruları cevaplayarak IQ puanınıza ve bu puanla ilgili yoruma ulaşmanız mümkün oluyor. 
• IQ-TEST : Bu testte de tıpkı diğer testler gibi özellikle görsel ağırlıklı soruları yanıtlayarak IQ puanınıza ulaşmanız mümkün. 
• IQ Sertifikası : Bu sitede de 45 dakika süren bir IQ testi var. Bu testte soruları yanıtlayarak IQ puanınızı öğrenebilirsiniz. Bu testi yapmak için ise belli bir miktar ödeme yapmak da gerekiyor. 
• Raven Matriks IQ Testi: Matrislerden oluşan farklı olarak geliştirilmiş ve onay almış bu IQ testi ile de soruları yanıtlayarak IQ puanı elde edip, bu puana ulaşabilirsiniz. 
• Paratic IQ Testi :  Bu IQ testinde de soruları yanıtlayarak IQ puanınızı görebilirsiniz.